ادات تقلیل
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
ادات تقلیل : ادات مورد استفاده در اندک شمردن یک چیز
ادات تقلیل کلمه‌ای است که بر اندک بودن مدخول خود دلالت دارد؛ مانند:
1. «قد» در صورتی که پیش از فعل مضارع بیاید، به معنای تقلیل وقوع فعل یا تقلیل متعلق فعل است؛ مانند: «قَدْ یَعْلَمُ مَا أَنتُمْ عَلَیْهِ»؛ «به یقین آنچه را که بر آنید می‌داند» (نور// 64) .
«قد» در این‌جا نمی‌تواند به معنای تقلیل فعل (به این معنا که «خدا گاهی می‌داند!!») باشد؛ بلکه به معنای تقلیل متعلق فعل است؛ یعنی «آنچه شما می‌دانید، مقدار کمی از معلومات خدا است».
2. «رُبَّ» که یکی از معانی آن تقلیل است.
نیز ر.ک:ادات تکثیر.
منابع
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 4 : صفحه 307
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 252
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 232