عملکردها

ادات تضجّر

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

ادات تضجّر : ادات بیانگر کراهت از چیزی

قرآن‌پژوهان و علمای ادب عربی کلمه «أُفّ» را از «ادوات تضجر» می‌دانند و می‌گویند کلمه‌ای است که در حال تضجر و مکروه و ناپسند دانستن چیزی به کار می‌رود؛ مانند: «فَلاَ تَقُل لَّهُمَآ أُفٍّ…» (اسراء// 23) .

در باره معنا و ساختار ادبی واژه «أُفّ» اختلاف است. ابوالبقاء در این زمینه دو قول نقل کرده است:

1. اسم فعل امر، به معنای «کُفَّ» (نگه دار) و «اترک» (ترک کن) .

2. اسم فعل ماضی؛ یعنی: ناپسند دانستم و منضجر شدم.

برخی گفته‌اند اسم فعل و به معنای مضارع است. و برخی گفته‌اند به معنای: «بئساً لکم» (بدا به حالتان) است.

منابع

  1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 4 : صفحه 248
  2. الاتقان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه (184-185)

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «ادات تضجّر» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

ادات تضجّر و تکرّه

اعم

ادوات قرآن

منابع

  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه (184-185)
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 4 : صفحه 248
  • البرهان فی علوم القرآن جلد 4 : صفحه (274-275)
  • قرآن ثقل اکبر : صفحه 55