عملکردها

اختلاف در حقیقت و مجاز

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

اختلاف در حقیقت و مجاز : از اسباب رفع تعارض ظاهری بین آیات قرآن

یکی از عواملی که سبب توهّم وجود تعارض در قرآن می‌شود غفلت از استعمال حقیقی و مجازی در کلام است، و توجه به وجود دو گونه استعمال (حقیقی و مجازی) ، از اسباب رفع تعارض ظاهری در قرآن کریم است. مثلاً در آیه: «… وَتَرَی النَّاسَ سُکَارَی وَمَا هُم بِسُکَارَی …»؛ «و مردم را مست می‏بینی و حال آنکه مست نیستند» (حج// 2) اسناد مستی به انسان‌ها در بخش اول آیه، اسناد مجازی است؛ یعنی مردم از شدت عذاب و اهوال قیامت گویا مست هستند؛ نه این که واقعاً مست از شراب باشند، و اما نفی مستی از مردم در بخش دوم آیه، حقیقی است، و به همین لحاظ، تعارض ظاهری در آیه برطرف می‌شود.

منابع

  1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 60
  2. الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 96

اصطلاح‌نامه

اعم

اسباب تعارض آیات

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اختلاف در حقیقت و مجاز به زیرصفحه اختلاف در حقیقت و مجاز/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 96
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 60
  • البرهان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 70