اخبار ناهی از عمل به ظن
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
اخبار ناهی از عمل به ظن : احادیث دلالت کننده بر حرمت عمل به ظنّ
مراد از اخبار ناهی از عمل به ظن، اخباری است که بر حرمت عمل به ظن دلالت می‌کند و علمای اصول به آنها بر منع عمل به ظن، تمسک کرده‌اند، همانند:
1. از امام صادق (ع) نقل شده است که فرمود: ' القضاة اربعة، ثلاثة فی النار و واحد فی الجنة: رجل قضی بجور و هو یعلم، فهو فی النار و رجل قضی بجور و هو لا یعلم، فهو فی النار و رجل قضی بالحق و هو لا یعلم، فهو فی النار و رجل قضی بالحق و هو یعلم فهو فی الجنة ' [۱] .
در این حدیث، قضات به چهار گروه تقسیم شده و سه گروه از آنها که بدون علم، قضاوت می‌کنند، اهل عذاب شمرده شده‌اند.
2. در حدیث دیگری آمده است: ' مَن عَمِل علی غیر علم کان ما یفسده اکثر مما یصلحه؛ کسی که برای مردم فتوا بدهد، در حالی که علم به مسئله ندارد، افساد او بیش از اصلاحش می‌باشد ' [۲] .
و نیز آمده است: ' قال ابو جعفر (ع) : من افتی الناس بغیر علم و لا هدی من الله لعنته ملائکة الرحمة و ملائکة العذاب و لحقه وزر من عمل بفتیاه؛ امام باقر (ع) فرمود: کسی که برای مردم فتوا بدهد اما دانش آن را نداشته باشد ملائکه رحمت و ملائکه عذاب او را لعنت می‌کنند و گناه کسانی که به فتوای او عمل می‌کنند نیز بر دوش اوست ' [۳] .
3. همه روایاتی که بر حجیت اصول لفظی و عملی دلالت می‌کنند هم چون ' لاتنقض الیقین بالشک '، بر حرمت عمل به ظن دلالت دارند.
پانوشت
منابع
- فرائد الاصول جلد 1 : صفحه 52
- فرائد الاصول جلد 1 : صفحه 49
- شرح رسائل جلد 1 : صفحه (216-217)
- سیری کامل در اصول فقه جلد 10 : صفحه 188
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اخبار ناهی از عمل به ظن به زیرصفحه اخبار ناهی از عمل به ظن/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.