اجتهاد پویا
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
اجتهاد پویا : اجتهاد معطوفِ به حل مشکلات جامعه و نظام بر اساس توجه به شرایط مکان و زمان
اجتهاد پویا، اجتهادی است که ضمن رعایت اصول و ضوابط شکلی اجتهاد، در آن، به شرایط مکان و زمان و سایر مسائلی که در استنباط صحیح حکم، دخالت دارد، نیز توجه گردیده است؛ به عبارت دیگر، به کارگیری اجتهاد در منابع اصیل و معتبر شرعی، بعد از بررسی ابعاد و ویژگی‌های مختلف موضوعات و سنجیدن ابعاد قضایا برای استنباط احکام شرعی را اجتهاد پویا گویند. در اجتهاد پویا، مجتهد از رخدادهای جامعه خود آگاهی کامل داشته و از آنها تحلیل صحیح دارد و اجتهاد او ناظر به حل مشکلات مردم و مسئولان جامعه است، و حکم هر واقعه‌ای را در زمان مناسب آن استنباط می‌نماید. در اجتهاد پویا، شناخت موضوعات جدید، بسیار مؤثر و توجه به مشکلات و نیازهای جامعه و کوشش برای حل آنها اساسی است؛ هم چنین توجه به شرایط جهانی و منطقه‌ای نیز لازم است.
لازم به ذکر است که پویایی، در ذات اجتهادی است که شیعه پرچم دار آن می‌باشد، و علما و فقهای بزرگ شیعه، همواره اجتهادشان پویا بوده است.
نیز ر.ک:اجتهاد جامد.
منابع
- ادوار اجتهاد : صفحه 479
- منابع اجتهاد (ازدیدگاه مذاهب اسلامی) : صفحه 18
- فرهنگ نامه اصول فقه