اثر ( فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
اثر: باقی مانده از چیزی.
اثر در اصل، به معنای باقی مانده از چیزی است، لیکن باقی مانده از هر چیز،
232
متناسب با آن است؛ به عنوان مثال، اثر هر یک از عقد، ایقاع، زوجیّت، مالکیّت و مانند آن‌ها، احکام تکلیفی یا وضعی مترتّب بر آن‌ها است. اثر متکلّم، کلام او است؛ چنانچه در علم درایه، بر حدیث، اثر اطلاق شده است. اثر مسجد و قبر، اجزای بر جای مانده از آن دو و اثر نجاست، ذرّات، رنگ، طعم و بویی است که از آن باقی می‌ماند.
اثر انگشت، علامت و نشانه آن است (--» اثر انگشت) ، و گاه به طور مجاز به مناسبت حالّ و محل، اثر بر محل عارض شدن اثر اطلاق می‌شود مانند آثار سجده که بر مواضع هفتگانه که هنگام سجده بر زمین نهاده می‌شوند اطلاق می‌گردد.
بحث تفصیلی آثار عقود، ایقاعات، زوجیّت، ملکیّت و مانند آن‌ها در جای خود می‌آید. در این جا به نمونه هایی از مسائل آن که در باب‌های طهارت، صلات، و صید و ذباحه آمده است اشاره می‌کنیم.
در تطهیر چیز نجس به وسیله آب، اثر نجاست به معنای ذرّات باقی مانده از آن نیز باید زایل شود، لیکن بر طرف شدن اثر آن به معنای بو، رنگ و طعم، شرط نیست. 1 در استنجاءِ موضع مدفوع (--» استنجاء) به سنگ، زوال اثر به معنای ذرّات بسیار ریزی که به طور معمول تنها با شستن از بین می‌رود، لازم نیست. 2
مستحب است، تشییع کنندگان پس از دفن مرده، انگشتان خود را در خاک قبر فرو برند؛ به گونه‌ای که اثر آن باقی بماند. 3 اجزاء حیوان اعم از گوشت و پوست در صورتی که اثر استعمال مسلمان بر آن باشد، در حکم حیوان تذکیه شده (--» تذکیه) است. 4 شکار حیوانی که اثر مالکیّت بر آن است مانند آن که بالَش چیده شده باشد، موجب حصول ملکیّت نمی‌گردد. 5
(--» اثر اسلام)
1 - العروة الوثقی 1 107.
2 - 173.
3 - 442.
4 - 559.
5 - جواهر الکلام 36 226 - 233.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 231
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «اثر ( فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
- اثر انگشت ( فقه )، اثر حد، اثر نجاست
- به لحاظ عبادات:
- اثر دعا، اثر نماز شب
- به لحاظ عقد:
- اثر اجاره، اثر بیمه
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اثر ( فقه ) به زیرصفحه اثر ( فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید. == منابع ==magshow.php?kind=213