اتصال ( فقه )

رده‌ها

(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

▼ اتصال ( فقه )

◄ اتصال ترصیف

◄ اتصال سیر

◄ چسبیدن مهر به پیشانی

توضیح مفهومی

اتّصال: پیوستگی.

تفاوت اتّصال با موالات این است که اتّصال با تماس دو چیز و موالات با پی در پی آمدن دو چیز تحقّق می‌یابد. از این رو، در موالات، تماس شرط نیست. همچنین تفاوت اتّصال با وصل این است که اتّصال، اثر وصل است. از آن در باب هایی همچون طهارت، صلات، رهن، حجر، هبه، وصیّت، نکاح، غصب و شفعه به مناسبت سخن رفته است.

اقسام: اتّصال به اتّصال حسّی مانند اتّصال آب قلیل به آب کر و اتّصال معنوی مانند اتّصال قبول به ایجاب تقسیم می‌شود.

آثار: اتّصال آثاری دارد که به اجمال به آن‌ها اشاره می‌شود:

1. حصول طهارت یا نجاست: آب نجس با اتّصال به آب کر (--' آب کر) یا آب جاری (--' آب جاری) پاک می‌شود؛ هر چند برخی افزون بر اتّصال، ممزوج شدن دو آب را برای حصول طهارت شرط می‌دانند. 1 بنابر قول مشهور، آب قلیل (--' آب قلیل) به صرف اتّصال با نجاست، نجس می‌شود. 2

2. تبعیّت در حکم: آب قلیل متّصل به آب کر و جاری، حکم آن دو را دارد و با تماس با نجاست، نجس می‌شود. 3 نیز عضو قطع شده تا هنگامی که به بدن

________________________________________

225

متّصل است، پاک می‌باشد. 4 جلد قرآن نیز تا هنگام اتّصال به قرآن به لحاظ وجوب احترام و حرمت اهانت به آن، حکم قرآن را دارد. 5 چیزهای نجس متّصل به زمین مانند درب و چوب‌های داخل ساختمان، همچون زمین، با نور خورشید با شرایطی پاک می‌شوند 6 (--' خورشید) .

حکم زیادی متّصل - خواه در عَرض یا طول مانند فربه شدن حیوان یا بلند شدن درخت - در مواردی تابع حکم اصل آن است؛ همچنین فربه شدن حیوانی که به دیگری بخشیده شده است که در صورت منصرف شدن بخشنده از بخشش خود، زیادی متّصل به حیوان همچون حیوان از آنِ بخشنده است 7 یا زیادی متّصل به وجود آمده در مال مورد شفعه (--' شفعه) مانند سر سبزی زمین یا بزرگی درختان که از آن شفیع است نه خریدار 8 یا فربه شدن حیوانی که در رهن (--' رهن) است که زیادی نیز جزء رهن می‌باشد 9 و یا زیادی متّصل به مال غصبی که - در صورت تأثیر آن در افزایش قیمت آن مال مانند فربه شدن حیوان - غاصب، ضامن زیادی نیز می‌باشد 10 (--' نماء) .

3. صحّت: از شرط‌های صحّت نماز جماعت، برقراری اتّصال به معنای عدم فاصله غیر متعارف میان امام و مأموم و نیز میان مأمومان و کسی که میان آن‌ها و امام واسطه است، می‌باشد. 11 پیوستگی تعقیب (--' تعقیب) به نماز به معنای فاصله نشدن دیگر کارها میان نماز و تعقیبات در صحّت آن شرط است. 12 اتّصال عرفی قبول با ایجاب جز در برخی عقود مانند وصیّت 13، در صحّت عقود (--' عقد) شرط است. 14

4. رکن بودن: قیام متّصل به رکوع، رکن و ترک عمدی یا سهوی آن موجب بطلان نماز است 15 (--' قیام متّصل به رکوع) .

5. ولایت: ولایت بر بالغ سفیه یا دیوانه‌ای که سفاهت و دیوانگی اش به پیش از بلوغ متّصل است، همچنین پیش از بلوغ، از آنِ پدر یا جدّ پدری است 16،

________________________________________

226

امّا در صورت عروض بعد از بلوغ، در این که ولایت از آنِ حاکم است و از پدر یا جدّ پدری ساقط می‌شود یا نه، اختلاف است 17 (--' ولایت) .

1- العروة الوثقی 1 43.

2 و 3 - 34.

4 - 64.

5 - جواهر الکلام 6 98.

6 - 262.

7 - 28 203.

8 - 37 374.

9 - 25 229.

10 - 37 175.

11 - العروة الوثقی 1 777.

12 - جواهر الکلام 10 392.

13 و 14 - 28 254 - 255.

15 - العروة الوثقی 1 632.

16 - جواهر الکلام 29 186.

17 - 26 104 - 105.

منابع

1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 224

اصطلاح‌نامه

اعم

صفات ( فقه )

اخص

به لحاظ متعلق:

اتصال ترصیف، اتصال سیر، چسبیدن مهر به پیشانی

وابسته

خیار شرط با اتصال مدت، سلب متصل

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اتصال ( فقه ) به زیرصفحه اتصال ( فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 1 : صفحه (214-215)
• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه (224-226 )