آیه متضمن سی وسه حرف میم

توضیح مفهومی

آیه متضمن سی وسه حرف میم : آیه 282 بقره، دارای 33 بار تکرار حرف میم

به آیه 282 سوره بقره «آیه متضمن 33 حرف میم» می‌گویند: «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذا تَدایَنْتُمْ بِدَیْنٍ إِلی‏ أَجَلٍ مُسَمًّی فَاکْتُبُوهُ وَ لْیَکْتُبْ بَیْنَکُمْ کاتِبٌ بِالْعَدْلِ وَ لا یَأْبَ کاتِبٌ أَنْ یَکْتُبَ کَما عَلَّمَهُ اللَّهُ فَلْیَکْتُبْ وَ لْیُمْلِلِ الَّذِی عَلَیْهِ الْحَقُّ وَ لْیَتَّقِ اللَّهَ رَبَّهُ وَ لا یَبْخَسْ مِنْهُ شَیْئاً فَإِنْ کانَ الَّذِی عَلَیْهِ الْحَقُّ سَفِیهاً أَوْ ضَعِیفاً أَوْ لا یَسْتَطِیعُ أَنْ یُمِلَّ هُوَ فَلْیُمْلِلْ وَلِیُّهُ بِالْعَدْلِ وَ اسْتَشْهِدُوا شَهِیدَیْنِ مِنْ رِجالِکُمْ فَإِنْ لَمْ یَکُونا رَجُلَیْنِ فَرَجُلٌ وَ امْرَأَتانِ مِمَّنْ تَرْضَوْنَ مِنَ الشُّهَداءِ أَنْ تَضِلَّ إِحْداهُما فَتُذَکِّرَ إِحْداهُمَا الْأُخْری‏ وَ لا یَأْبَ الشُّهَداءُ إِذا ما دُعُوا وَ لا تَسْئَمُوا أَنْ تَکْتُبُوهُ صَغِیراً أَوْ کَبِیراً إِلی‏ أَجَلِهِ ذلِکُمْ أَقْسَطُ عِنْدَ اللَّهِ وَ أَقْوَمُ لِلشَّهادَةِ وَ أَدْنی‏ أَلاَّ تَرْتابُوا إِلاَّ أَنْ تَکُونَ تِجارَةً حاضِرَةً تُدِیرُونَها بَیْنَکُمْ فَلَیْسَ عَلَیْکُمْ جُناحٌ أَلاَّ تَکْتُبُوها وَ أَشْهِدُوا إِذا تَبایَعْتُمْ وَ لا یُضَارَّ کاتِبٌ وَ لا شَهِیدٌ وَ إِنْ تَفْعَلُوا فَإِنَّهُ فُسُوقٌ بِکُمْ وَ اتَّقُوا اللَّهَ وَ یُعَلِّمُکُمُ اللَّهُ وَ اللَّهُ بِکُلِّ شَیْ‏ءٍ عَلِیمٌ»؛ «‌ای کسانی که ایمان آورده‏اید! هنگامی که بدهی مدت داری (به خاطر وام یا داد و ستد) به یکدیگر پیدا کنید، آن را بنویسید! و باید نویسنده‏ای از روی عدالت، (سند را) در میان شما بنویسد! و کسی که قدرت بر نویسندگی دارد، نباید از نوشتن- همان طور که خدا به او تعلیم داده- خود داری کند! پس باید بنویسد، و آن کس که حق بر عهده اوست، باید املا کند، و از خدا که پروردگار اوست به پرهیزد، و چیزی را فروگذار ننماید! و اگر کسی که حق بر ذمه اوست، سفیه یا (از نظر عقل) ضعیف (و مجنون) است، یا (به خاطر لال بودن، ) توانایی بر املا کردن ندارد، باید ولی او (به جای او، ) با رعایت عدالت، املا کند! و دو نفر از مردان (عادل) خود را (بر این حق) شاهد بگیرید! و اگر دو مرد نبودند، یک مرد و دو زن، از کسانی که مورد رضایت و اطمینان شما هستند، انتخاب کنید! (و این دو زن، باید با هم شاهد قرار گیرند، ) تا اگر یکی انحرافی یافت، دیگری به او یاد آوری کند. و شهود نباید به هنگامی که آنها را (برای شهادت) دعوت می‏کنند، خودداری نمایند! و از نوشتن (بدهی خود، ) چه کوچک باشد یا بزرگ، ملول نشوید (هر چه باشد بنویسید) ! این، در نزد خدا به عدالت نزدیک‏تر، و برای شهادت مستقیم‏تر، و برای جلوگیری از تردید و شک (و نزاع و گفتگو) بهتر می‏باشد، مگر اینکه داد و ستد نقدی باشد که بین خود، دست به دست می‏کنید. در این صورت، گناهی بر شما نیست که آن را ننویسید. ولی هنگامی که خرید و فروش (نقدی) می‏کنید، شاهد بگیرید! و نباید به نویسنده و شاهد، (به خاطر حقگویی، ) زیانی برسد (و تحت فشار قرار گیرند) ! و اگر چنین کنید، از فرمان پروردگار خارج شده‏اید. از خدا به پرهیزید و خداوند به شما تعلیم می‏دهد، خداوند به همه چیز داناست».

در این آیه که طولانی‏ترین آیه قرآن است، احکام و مقررات دقیقی برای امور تجاری و اقتصادی بیان شده تا سرمایه‏ها هر چه بیشتر رشد طبیعی خود را پیدا کنند، و بن‏بست و اختلاف و نزاعی در میان مردم رخ ندهد.

در این آیه نوزده دستور مهم در مورد داد و ستد مالی بیان شده است، بلکه اگر احکام ضمنی آن را نیز در نظر بگیریم، عدد بیش از این خواهد بود تا آنجا که فاضل مقداد در کنز العرفان 21 حکم به اضافه فروع متعدد دیگری از آن استفاده کرده است.

منابع

1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 255
2. تفسیر نمونه جلد 2 : صفحه 382
3. التبیان فی تفسیر القرآن جلد 2 : صفحه 371
4. مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 2 : صفحه 683
5. الدر المنثور فی التفسیر بالماثور جلد 1 : صفحه 370
6. المیزان فی تفسیر القرآن جلد 2 : صفحه 434
7. التفسیر الکبیر جلد 7 : صفحه 89
8. تفسیر نور الثقلین جلد 1 : صفحه 298
9. تفسیر القمی جلد 1 : صفحه 94

اصطلاح‌نامه

اعم

آیات متضمن حرف میم

وابسته

آیه متضمن شانزده حرف میم

منابع

• البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 255
• البرهان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 255
• التبیان فی تفسیر القرآن جلد 2 : صفحه 371
• التفسیر الکبیر جلد 7 : صفحه 89
• الدر المنثور فی التفسیر بالماثور جلد 1 : صفحه 370
• المیزان فی تفسیر القرآن جلد 2 : صفحه 434
• تفسیر القمی جلد 1 : صفحه 94
• تفسیر نمونه جلد 2 : صفحه 382
• تفسیر نور الثقلین جلد 1 : صفحه 298
• مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 2 : صفحه 683