عملکردها

آیه ماعون

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

آیه ماعون : آیه 7 سوره ماعون، در مذمت خودداری از قرض و یا بذل امور جزئی به دیگران

به آیه 7 سوره ماعون «آیه ماعون» می‌گویند: «وَ یَمْنَعُونَ الْماعُونَ»؛ «و (آنها که) دیگران را از ضروریات زندگی منع می‏نمایند». انکار روز جزا و دادگاه بزرگ آن، بازتاب وسیعی در اعمال انسان دارد که در این سوره به پنج امر اشاره شده است، از جمله: راندن یتیمان با خشونت، و عدم تشویق دیگران به اطعام افراد مسکین، یعنی نه خود انفاق می‏کند و نه دیگران را دعوت به این کار می‏نماید.

«ماعون» از ماده «معن» به معنای چیز کم است، و بسیاری از مفسران معتقدند که منظور از آن در اینجا اشیاء جزئی است که مردم، مخصوصا همسایه‏ها، از یکدیگر به عنوان عاریه یا تملک می‏گیرند، مانند مقداری نمک، آب، آتش (کبریت) ظروف و مانند اینها.

بدیهی است کسی که از دادن چنین اشیایی به دیگری خودداری می‏کند آدم بسیار پست و بی ایمانی است، یعنی آنها به قدری بخیل‏اند که حتی از دادن این اشیاء کوچک مضایقه دارند، در حالی که همین اشیاء کوچک گاه نیازهای بزرگی را برطرف می‏کند، و منع آن، مشکلات بزرگی در زندگی مردم ایجاد می‏نماید. جمعی نیز گفته‏اند منظور از ماعون زکات است، چرا که زکات نسبت به اصل مال غالباً بسیار کم است، گاه ده درصد، و گاه پنج درصد، و گاه دو و نیم درصد است.

در روایتی از امام صادق (ع) آمده است که در تفسیر ماعون فرمود: ماعون وامی است که انسان به دیگری می‏دهد، و وسائل زندگی است که به عنوان عاریه در اختیار دیگران می‏گذارد، و کمکها و کارهای خیری است که انجام می‏دهد.

در معنای ماعون احتمالات دیگری نیز گفته‏اند، تا آنجا که در تفسیر قرطبی بالغ بر دوازده قول در این زمینه نقل شده که بسیاری از آنها را می‏توان در هم ادغام کرد.

منابع

  1. تفسیر نمونه جلد 27 : صفحه 358
  2. التبیان فی تفسیر القرآن جلد 10 : صفحه 416
  3. مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 10 : صفحه 834
  4. المیزان فی تفسیر القرآن جلد 20 : صفحه 368
  5. التفسیر الکبیر جلد 32 : صفحه 305
  6. تفسیر نور الثقلین جلد 5 : صفحه 677
  7. تفسیر القمی جلد 2 : صفحه 444

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «آیه ماعون» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

آیه 007 ماعون

اعم

اسامی آیات، سوره ماعون

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه آیه ماعون به زیرصفحه آیه ماعون/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • التبیان فی تفسیر القرآن جلد 10 : صفحه 416
  • التفسیر الکبیر جلد 32 : صفحه 305
  • المیزان فی تفسیر القرآن جلد 20 : صفحه 368
  • تفسیر القمی جلد 2 : صفحه 444
  • تفسیر نمونه جلد 27 : صفحه 358
  • تفسیر نور الثقلین جلد 5 : صفحه 677
  • مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 10 : صفحه 834