آیه قتال (علوم قرآنی )

رده‌ها

(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

ردهٔ آیه قتال (علوم قرآنی ) یافت نشد

توضیح مفهومی

آیه قتال ( علوم قرآنی ) : آیه 5و29 توبه و 39حج، در باره اذن جهاد با مشرکان، اهل کتاب و ستمگران

آیات زیادی در قرآن کریم در باره جهاد و مبارزه و قتال وجود دارد که سه آیه از آن‌ها مربوط به اذن و اجازه جهاد است. هر یک از این سه آیه به جهادی خاص اشاره دارد:

1. آیه قتال با مشرکان: به آیه 5 سوره توبه 'آیه قتال با مشرکان' می‌گویند: «فَإِذَا انسَلَخَ الأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُواْ الْمُشْرِکِینَ حَیْثُ وَجَدتُّمُوهُمْ وَخُذُوهُمْ وَاحْصُرُوهُمْ وَاقْعُدُواْ لَهُمْ کُلَّ مَرْصَدٍ فَإِن تَابُواْ وَأَقَامُواْ الصَّلاَةَ وَآتَوُاْ الزَّکَاةَ فَخَلُّواْ سَبِیلَهُمْ إِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ»؛ «پس چون ماه‏های حرام سپری شد مشرکان را هر کجا یافتید بکشید و آنان را دستگیر کنید و به محاصره درآورید و در هر کمینگاهی به کمین آنان بنشینید پس اگر توبه کردند و نماز برپا داشتند و زکات دادند راه برایشان گشاده گردانید زیرا خدا آمرزنده مهربان است».

پس از الغای پیمان میان مشرکان و مسلمانان، قرآن کریم به پیامبر (ص) دستور می‌دهد که به مشرکان چهار ماه مهلت بدهید؛ اگر اسلام را نپذیرفتند، با آنان مبارزه و جهاد کنید تا اسلام آورند.

2. آیه قتال با اهل کتاب: به آیه 29 سوره توبه 'آیه قتال' یا 'آیه سیف' می‌گویند که دستور جهاد ضد اهل کتاب است: «قَاتِلُواْ الَّذِینَ لاَ یُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَلاَ بِالْیَوْمِ الآخِرِ وَلاَ یُحَرِّمُونَ مَا حَرَّمَ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَلاَ یَدِینُونَ دِینَ الْحَقِّ مِنَ الَّذِینَ أُوتُواْ الْکِتَابَ حَتَّی یُعْطُواْ الْجِزْیَةَ عَن یَدٍ وَهُمْ صَاغِرُونَ»؛ «با کسانی از اهل کتاب که به خدا و روز بازپسین ایمان نمی‏آورند و آنچه را خدا و فرستاده‏اش حرام گردانیده‏اند حرام نمی‏دارند و متدین به دین حق نمی‏گردند کارزار کنید تا با (کمال) خواری به دست‏خود جزیه دهند».

اسلام برای اهل کتاب یک سلسله احکام حد وسط میان مسلمانان و مشرکان قائل شده است؛ زیرا اهل کتاب از نظر پیروی از یک دین آسمانی، شباهتی با مسلمانان دارند؛ ولی از یک نظر نیز شبیه به مشرکان هستند؛ لذا اجازه کشتن آن‌ها را نمی‌دهد؛ و در صورتی اجازه کنار آمدن با اهل کتاب را می‌دهد که آن‌ها حاضر شوند با مسلمانان زندگی مسالمت‌آمیز داشته باشند و جزیه و مالیات سرانه را بپردازند.

3. آیه قتال با ستمگران: به آیه 39 سوره حج 'آیه قتال با ستمگران' می‌گویند: «أُذِنَ لِلَّذِینَ یُقَاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَإِنَّ اللَّهَ عَلَی نَصْرِهِمْ لَقَدِیرٌ»؛ «به کسانی که جنگ بر آنان تحمیل شده رخصت (جهاد) داده شده است چرا که مورد ظلم قرار گرفته‏اند و البته خدا بر پیروزی آنان سخت تواناست».

طبق بعضی از روایات، هنگامی که مسلمانان در مکه بودند، مشرکان پیوسته آن‌ها را می‌آزردند، و آن‌ها خدمت پیامبر (ص) می‌آمدند و اذن جهاد می‌خواستند؛ ولی پیامبر (ص) می‌فرمود: صبر کنید! تا این که پس از هجرت، آیه فوق نازل شد. این نخستین آیه‌ای است که در باره جهاد نازل شده است.

منابع

1. تفسیر نمونه جلد 7 : صفحه (291-295)
2. تفسیر نمونه جلد 7 : صفحه (358-350)
3. تفسیر نمونه جلد 14 : صفحه (113-114)
4. المیزان فی تفسیر القرآن جلد 9 : صفحه (246-252)
5. المیزان فی تفسیر القرآن جلد 9 : صفحه (155-156)
6. المیزان فی تفسیر القرآن جلد 14 : صفحه 384

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «آیه قتال ( علوم قرآنی )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

آیه سیف

اعم

آیات الاحکام ( علوم قرآنی )، اسامی آیات

اخص

آیه 005 توبه، آیه 039 حج

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه آیه قتال (علوم قرآنی ) به زیرصفحه آیه قتال (علوم قرآنی )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• اسباب النزول : صفحه 208
• البیان فی تفسیرالقرآن : صفحه 304
• التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 306، 351
• المیزان فی تفسیر القرآن جلد 14 : صفحه 384
• المیزان فی تفسیر القرآن جلد 9 : صفحه (155-156)، (246-252)
• تفسیر نمونه جلد 14 : صفحه (113-114)
• تفسیر نمونه جلد 7 : صفحه (291-295)، (358-350)
• قرآن پژوهی (هفتادبحث وتحقیق قرآنی) : صفحه 13