آیه قبله
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
آیه قبله : آیه 144 بقره، در باره تغییر قبله
به آیه 144 سوره بقره 'آیه قبله' یا 'آیه تحویل قبله' یا 'آیه توجه' می‌گویند: «قَدْ نَرَی تَقَلُّبَ وَجْهِکَ فِی السَّمَاء فَلَنُوَلِّیَنَّکَ قِبْلَةً تَرْضَاهَا فَوَلِّ وَجْهَکَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَحَیْثُ مَا کُنتُمْ فَوَلُّواْ وُجُوِهَکُمْ شَطْرَهُ وَإِنَّ الَّذِینَ أُوْتُواْ الْکِتَابَ لَیَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّهِمْ وَمَا اللّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا یَعْمَلُونَ»؛ «ما (به هر سو) گردانیدن رویت در آسمان را نیک میبینیم پس (باش تا) تو را به قبلهای که بدان خشنود شوی برگردانیم پس روی خود را به سوی مسجدالحرام کن و هر جا بودید روی خود را به سوی آن بگردانید در حقیقت اهل کتاب نیک میدانند که این (تغییر قبله) از جانب پروردگارشان (بجا و) درست است و خدا از آنچه میکنند غافل نیست».
ماجرای تغییر قبله، یکی از تحولات مهم تاریخ اسلام است که موجی عظیم در مردم پدید آورد. پیامبر (ص) سیزده سال در مکه و چند ماه پس از هجرت در مدینه به امر خدا رو به 'بیت‌المقدس' نماز می‌خواند. در این مدت به ویژه در زمان پس از هجرت (7 یا 17 ماه) پیامبر و مسلمانان به شدت از سوی یهود سرزنش می‌شدند که چرا به سوی بیت‌المقدس نماز می‌خوانند که در اصل، قبله یهود بود، و می‌گفتند: مسلمانان استقلالی ندارند و رو به قبله ما نماز می‌گزارند، و این دلیل حقانیت ما است.
این گفت‌و‌گو برای پیامبر (ص) و مسلمانان ناگوار بود. تا این که سرانجام آیه قبله (آیه 144 سوره بقره) نازل و فرمان تغییر قبله صادر شد.
منابع
- تفسیر نمونه جلد 1 : صفحه 490
- مجله رسالة القرآن (فصلنامه) جلد 1 : صفحه (325-331)
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 81
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «آیه قبله» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه آیه قبله به زیرصفحه آیه قبله/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.