عملکردها

آیه صوم

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

آیه صوم : آیه 183 بقره، در باره وجوب روزه

به آیه 183 سوره بقره 'آیه صوم' می‌گویند: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَی الَّذِینَ مِن قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ»؛ «ای کسانی که ایمان آورده‏اید روزه بر شما مقرر شده است همان گونه که بر کسانی که پیش از شما (بودند) مقرر شده بود باشد که پرهیزگاری کنید».

'کُتِب' به معنای 'فرض و وجوب' است؛ یعنی بر شما مقرر شده است. 'صیام' در لغت به معنای امساک و در شرع نیز امساکی مخصوص است که روزه‌دار از اذان صبح تا اذان مغرب از خوردن و آشامیدن و… خودداری می‌کند.

در این آیه، یکی از احکام مهم اسلامی تشریع و به یکی از حکمت‌های آن یعنی پرورش روح تقوا و پرهیزکاری در همه ابعاد و زمینه‌ها نیز اشاره شده است. روزه از نظر مادی و معنوی آثار فراوانی دارد که مهم‌ترین آن‌ها در بُعد اخلاقی و تربیتی آن است؛ یعنی روح را لطیف و اراده انسان را قوی و غرایز را تعدیل می‌کند.

از دیگر نکاتی که در این آیه به آن اشاره شده، وجود روزه در امت‌های پیشین است که این مطلب از تورات و انجیل فعلی نیز برمی‌آید؛ هرچند از نظر شرایط و کم و کیف تفاوت‌هایی با روزه در اسلام دارد.

منابع

  1. تفسیر نمونه جلد 1 : صفحه (632-636)
  2. المیزان فی تفسیر القرآن جلد 2 : صفحه 7

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «آیه صوم» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

آیه 183 بقره، آیه روزه ( علوم قرآنی )

اعم

آیات الاحکام ( علوم قرآنی )، اسامی آیات، سوره بقره

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه آیه صوم به زیرصفحه آیه صوم/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • البیان فی تفسیرالقرآن : صفحه (300-301)
  • التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 310، 311
  • المیزان فی تفسیر القرآن جلد 2 : صفحه 7
  • تفسیر نمونه جلد 1 : صفحه (632-636)
  • مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 278
  • منتقی الاصول جلد 4 : صفحه 343
  • نیل الخیرات فی القراءات العشرة جلد 2 : صفحه 7