آیه صبح
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
آیه صبح : آیه 18 تکویر، شامل سوگند خداوند به صبحگاه
به آیه 18 سوره تکویر «آیه صبح» میگویند: «وَ الصُّبْحِ إِذا تَنَفَّسَ»؛ «و قسم به صبح هنگامی که تنفس کند».
این آیه و آیات قبل و بعد از آن به بحث از حقانیت قرآن و صدق گفتار پیامبر اسلام (ص) میپردازد، و صبح را به موجود زندهای تشبیه کرده که نخستین تنفسش با طلوع سپیده آغاز میشود، و روح حیات در همه موجودات میدمد، گویی در زیر دست و پای لشکر زنگی شب نفسش بریده بود، و با درخشیدن اولین شعاع نور از زیر چنگال او آزاد میشود و نفس تازه میکند!.
این تعبیر شبیه تعبیری است که در سوره مدثر بعد از سوگند به شب آمده است که میفرماید: «وَ الصُّبْحِ إِذا أَسْفَرَ»؛ «سوگند به صبح هنگامی که نقاب از چهره بر گیرد»، گویی ظلمت شب همچون نقاب سیاهی بر صورت صبح افتاده، به هنگام سپیده دم نقاب را کنار میزند و چهره نورانی و پر فروغ خود را که نشانه زندگی و حیات است به جهانیان نشان دهد.
منابع
- تفسیر نمونه جلد 26 : صفحه 192
- الدر المنثور فی التفسیر بالماثور جلد 6 : صفحه 321
- مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 10 : صفحه 677
- تفسیر نور الثقلین جلد 5 : صفحه 518
- المیزان فی تفسیر القرآن جلد 20 : صفحه 217
- تفسیر القمی جلد 2 : صفحه 408
اصطلاحنامه
اعم
منابع
- الدر المنثور فی التفسیر بالماثور جلد 6 : صفحه 241، 321
- المیزان فی تفسیر القرآن جلد 19 : صفحه 331
- المیزان فی تفسیر القرآن جلد 20 : صفحه 217
- تفسیر القمی جلد 2 : صفحه 408
- تفسیر فرات الکوفی جلد 2 : صفحه 376
- تفسیر نمونه جلد 24 : صفحه 276
- تفسیر نمونه جلد 26 : صفحه 192
- تفسیر نور الثقلین جلد 5 : صفحه 370، 518
- مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 10 : صفحه 474، 677