آیه سؤال (آیه 24 صافات)

توضیح مفهومی

آیه سؤال (آیه 24 صافات) : آیه 24 صافات، در باره سوال از ولایت علی بن أبی طالب (ع) در قیامت

علاوه بر آیه 43 سوره نحل، به آیه 24 سوره صافات هم «آیه سؤال» گفته می‌شود: «وَقِفُوهُمْ إِنَّهُمْ مَسْؤُلُونَ»؛ «آنها را متوقف سازید که باید بازپرسی شوند».

در آیات قبلی این سوره، بیان شده که فرشتگان عذاب، ظالمان و همفکران آنها را به ضمیمه بتها و معبودان دروغین یک جا کوچ می‏دهند و به سوی جاده جهنم هدایت می‏کنند. در همین هنگام خطاب صادر می‏شود که آنها را متوقف سازید چون باید مورد بازپرسی قرار گیرند. اما پیرامون موضوعات مورد سؤال مصادیق مختلفی را مفسران بیان کرده‌اند، مثل: بدعتها، اعمال زشت و خطاها، توحید و لا اله الا اللَّه، نعمت جوانی و تندرستی و عمر و مال و مانند اینها. و در روایت معروفی که از طرق اهل سنت و شیعه نقل شده، آمده است که از ولایت علی (ع) سؤال می‏شود. شیخ طوسی در ~امالی~ از انس بن مالک از پیغمبر گرامی اسلام (ص) نقل می‏کند: «إذا کان یوم القیامة و نصب الصراط علی جهنم لم یجز علیه إلّا من معه جواز فیه ولایة علی بن أبی طالب، و ذلک قوله تعالی: «وَ قِفُوهُمْ إِنَّهُمْ مَسْؤُلُونَ» یعنی: عن ولایة علی بن ابی طالب (ع) : هنگامی که روز قیامت می‏شود و صراط بر روی جهنم نصب می‏گردد هیچکس نمی‏تواند از روی آن عبور کند مگر اینکه جوازی در دست داشته باشد که در آن ولایت علی (ع) باشد، و این همان است که خداوند می‏گوید: وَقِفُوهُمْ إِنَّهُمْ مَسْؤُلُونَ. در بسیاری از کتب اهل سنت نیز تفسیر این آیه به سؤال شدن از ولایت علی بن ابی طالب (ع) ، از ابن عباس و ابو سعید خدری، از پیغمبر گرامی اسلام ص نقل شده است، از جمله کسانی که این حدیث را نقل کرده‏اند این دانشمندان هستند: ابن حجر هیثمی در ~الصواعق المحرقة~، علامه سبط ابن جوزی در ~تذکرة~، آلوسی در ~روح المعانی~.

البته این گونه روایات مفهوم گسترده آیات را محدود نمی‏سازد، بلکه در حقیقت مصداقهای روشن آیات را منعکس می‏کند، بنابراین هیچ مانعی ندارد که سؤال از همه عقائد شود، ولی از آنجا که مساله ولایت موقعیت خاصی در بحث عقائد دارد بالخصوص روی آن تکیه شده است. این نکته نیز شایان توجه است که ولایت به معنای یک دوستی ساده و یا اعتقاد خشک نیست، بلکه هدف قبول رهبری علی (ع) در مسائل اعتقادی و عملی و اخلاقی و اجتماعی بعد از پیغمبر گرامی اسلام (ص) است، مسائلی که نمونه‏هایی از آن در خطبه‏های غرای نهج البلاغه و کلمات منقول از آن حضرت (ع) منعکس است.

منابع

1. تفسیر نمونه جلد 19 : صفحه 35
2. التبیان فی تفسیر القرآن جلد 8 : صفحه 490
3. مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 8 : صفحه 688
4. الدر المنثور فی التفسیر بالماثور جلد 5 : صفحه 273
5. المیزان فی تفسیر القرآن جلد 17 : صفحه 132
6. التفسیر الکبیر جلد 26 : صفحه 329
7. تفسیر نور الثقلین جلد 4 : صفحه 101
8. تفسیر القمی جلد 2 : صفحه 222
9. البرهان‏ فی‏تفسیر القرآن جلد 4 : صفحه 593

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «آیه سؤال (آیه 24 صافات)» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

آیه 024 صافات ( علوم قرآنی )

اعم

اسامی آیات

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه آیه سؤال (آیه 24 صافات) به زیرصفحه آیه سؤال (آیه 24 صافات)/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• البرهان فیتفسیر القرآن جلد 4 : صفحه 593
• التبیان فی تفسیر القرآن جلد 8 : صفحه 490
• التفسیر الکبیر جلد 26 : صفحه 329
• الدر المنثور فی التفسیر بالماثور جلد 5 : صفحه 273
• المیزان فی تفسیر القرآن جلد 17 : صفحه 132
• تفسیر القمی جلد 2 : صفحه 222
• تفسیر نمونه جلد 19 : صفحه 35
• تفسیر نور الثقلین جلد 4 : صفحه 101
• مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 8 : صفحه 688