آیه بیعت رضوان
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
آیه بیعت رضوان : آیه 18 سوره فتح، در باره بیعت گروهی از یاران پیامبر (ص) با ایشان برای جنگ با کفّار مکه پیش از صلح حدیبیه
آیه 18 سوره فتح 'آیه بیعت' یا 'بیعت رضوان' نام دارد: «لَقَدْ رَضِیَ اللَّهُ عَنِ الْمُؤْمِنِینَ إِذْ یُبَایِعُونَکَ تَحْتَ الشَّجَرَةِ فَعَلِمَ مَا فِی قُلُوبِهِمْ فَأَنزَلَ السَّکِینَةَ عَلَیْهِمْ وَأَثَابَهُمْ فَتْحًا قَرِیبًا»؛ «به راستی خدا هنگامی که مؤمنان زیر آن درخت با تو بیعت میکردند از آنان خشنود شد و آنچه در دلهایشان بود بازشناخت و بر آنان آرامش فرو فرستاد و پیروزی نزدیکی به آنها پاداش داد».
برخی آیه 10 سوره فتح را آیه بیعت رضوان دانسته‌اند؛ ولی صحیح‌تر، آیه 18 سوره فتح است؛ زیرا قرینه‌هایی در آن هست که به بیعت رضوان اشاره دارد.
چون این آیه بیانگر 'بیعت رضوان' (بیعت برای خشنودی خداوند) است، به آن 'آیه بیعت رضوان' می‌گویند. پیغمبر اکرم (ص) درپی دیدن خوابی، در ذی‌قعده سال ششم هجرت همراه 1400 نفر به قصد عمره از مدینه خارج شد. نزدیک مکه، مشرکان تصمیم گرفتند از ورود او و یارانش به مکه جلوگیری کنند. پیامبر (ص) و یارانش در سرزمین 'حدیبیه' توقف کردند، و سفیرانی به قصد حل مشکل، میان پیامبر (ص) و قریش رفت و آمد کردند. یکی از سفیران پیامبر (ص) در مکه دستگیر شد. پیامبر (ص) فرمود: اگر این خبر صحیح باشد، دلیل بر اعلان جنگ قریش است؛ لذا از این‌جا حرکت نمی‌کنیم تا با این قوم بجنگیم. و برای تأکید بر این امر مهم، از مردم خواست با او تجدید بیعت کنند. مردم زیر درختی در آن‌جا با حضرت بیعت کردند، و چون خداوند در آیه شریفه خشنودی خود را از این بیعت بیان فرمود، این بیعت به 'بیعت رضوان' معروف شد.
منابع
- تفسیر نمونه جلد 22 : صفحه (43-44)
- تفسیر نمونه جلد 22 : صفحه 65
- المیزان فی تفسیر القرآن جلد 18 : صفحه 284
اصطلاح‌نامه
یادداشت دامنه
آیه تحویل قبله.
مترادفات
از واژه «آیه بیعت رضوان» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه آیه بیعت رضوان به زیرصفحه آیه بیعت رضوان/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.