عملکردها

آیات وعد و وعید ( علوم قرآنی)

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

آیات وعد و وعید ( علوم قرآنی ) : آیات نویددهنده و هشداردهنده

'وعد' (بر وزن برگ) در لغت به معنای وعده دادن برای انجام کاری در زمان و مکان مشخص در آینده است. وعده خیر را در اصطلاح 'وعد'، و وعده شر و تهدید را 'وعید' می‌نامند؛ ولی راغب اصفهانی 'وعد' را اعمّ دانسته است.

در قرآن کریم 'وعد' هم برای نوید به خیر و هم برای انذار از شرّ به کار رفته است؛ اما 'وعید' فقط برای انذار شرّ و سرانجام بد استعمال شده است.

حدود دویست آیه از قرآن کریم به مبحث وعد و وعید الهی و مصادیق آن‌ها پرداخته است؛ به این قسم از آیات قرآن 'آیات وعد و وعید' می‌گویند. البته وعد و وعید الهی منحصر در صیغه‌های وعد و مشتقّات آن نیست؛ بلکه در بسیاری از جاها با الفاظ دیگر آمده است؛ مانند: آیه 24 سوره بقره.

بیشتر وعده‌های الهی در قرآن به معنای نوید به خیر، و مربوط به پیامبران به ویژه پیامبر اکرم (ص) و مؤمنان است، و وعده‌های الهی در حق صالحان و مؤمنان، درباره نعمت‌های اخروی و دنیوی از قبیل: فتح و پیروزی، غنایم بسیار، وراثت زمین و… است.

بیشتر وعیدهای خداوند در قرآن، متوجه چهار گروه ذیل است:

1. مشرکان (بقره// 96) ؛ 2. کافران (مائده// 36؛ انفال// 12 - 14؛ توبه// 64؛ احزاب// 57 و 58) ؛ 3 و 4. مفسدان و گناه‌کاران و فاسقان (بقره// 11، 12، 26، 27، 99، 204 و…).

منابع

  1. قاموس قرآن جلد 7 : صفحه 226
  2. المفردات فی غریب القرآن : صفحه 548

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «آیات وعد و وعید ( علوم قرآنی )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

آیات وعید ( علوم قرآنی )

اعم

آیات

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه آیات وعد و وعید ( علوم قرآنی) به زیرصفحه آیات وعد و وعید ( علوم قرآنی)/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 4 : صفحه 138
  • التمهید فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 40، 217، 218
  • المفردات فی غریب القرآن : صفحه 548
  • قاموس قرآن جلد 7 : صفحه 226