آیات صور
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
آیات صور : آیات اشاره کننده به واقعه نفخ صور
نفخ صور یکی از نشانه‌های قیامت است. نفخ یعنی دمیدن، و صور یعنی شاخ گاو یا بز یا حیوانات دیگر که یک طرف آن باز و گشاد و طرف دیگرش باریک و بسته است و چه بسا آن را سوراخ کرده و در آن می‌دمند، و از طرف دیگر که گشاد است صدای بلند منتشر می‌شود. به این وسیله در فارسی بوق و شیپور گفته می‌شود و در گذشته از آن برای اعلام آماده باش لشکر برای کارزار استفاده می‌شد.
در ده آیه از قرآن کریم اشاره به «نفخ صور» شده است، که به همین مناسبت آنها را آیات نفخ صور گویند:
1. «وَ هُوَ الَّذِی خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَ یَوْمَ یَقُولُ کُنْ فَیَکُونُ قَوْلُهُ الْحَقُّ وَ لَهُ الْمُلْکُ یَوْمَ یُنْفَخُ فِی الصُّورِ عالِمُ الْغَیْبِ وَ الشَّهادَةِ وَ هُوَ الْحَکِیمُ الْخَبِیرُ»؛ «او کسی است که آسمانها و زمین را به حق آفرید و آن روز که به آنها میگوید موجود باش، موجود می‌شود، سخن او حق است و در آن روز که در صور دمیده می‌شود حکومت مخصوص او است، از پنهان و آشکار با خبر است و حکیم و آگاه میباشد» (انعام// 73) .
2. «وَ تَرَکْنا بَعْضَهُمْ یَوْمَئِذٍ یَمُوجُ فِی بَعْضٍ وَ نُفِخَ فِی الصُّورِ فَجَمَعْناهُمْ جَمْعاً»؛ «در آن روز (که جهان پایان میگیرد) ما آنها را چنان رها میکنیم که درهم موج میزنند و در صور دمیده می‌شود و ما همه را جمع میکنیم» (کهف// 99) .
3. «یَوْمَ یُنْفَخُ فِی الصُّورِ وَ نَحْشُرُ الْمُجْرِمِینَ یَوْمَئِذٍ زُرْقاً»؛ «همان روز که در صور دمیده می‌شود و مجرمان را با بدنهای کبود در آن روز جمع میکنیم» (طه// 102) .
4. «فَإِذا نُفِخَ فِی الصُّورِ فَلا أَنْسابَ بَیْنَهُمْ یَوْمَئِذٍ وَ لا یَتَساءَلُونَ»؛ «هنگامی که در صور دمیده شود هیچگونه نسبی میان آنها نخواهد بود، و از یکدیگر تقاضای کمک نمیکنند (چون کاری از کسی ساخته نیست) » (مؤمنون// 101) .
5. «وَ یَوْمَ یُنْفَخُ فِی الصُّورِ فَفَزِعَ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ إِلاَّ مَنْ شاءَ اللَّهُ وَ کُلٌّ أَتَوْهُ داخِرِینَ»؛ «به خاطر بیاورید روزی را که در صور دمیده می‌شود و تمام کسانی که در آسمانها و زمین هستند در وحشت فرو میروند جز کسانی که خدا به خواهد و همگی با خضوع در پیشگاه او حاضر میشوند» (نمل// 87) .
این آیه به آیه «نفخ فزع» معروف است، چون به هراس و ترس کسانی که صدای شیپور را شنیده‌اند اشاره دارد.
6. «وَ نُفِخَ فِی الصُّورِ فَإِذا هُمْ مِنَ الْأَجْداثِ إِلی رَبِّهِمْ یَنْسِلُونَ»؛ « (بار دیگر) در صور دمیده می‌شود ناگهان آنها از قبرها شتابان به سوی (دادگاه) پروردگارشان میروند» (یس// 51) .
7. «وَ نُفِخَ فِی الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ إِلاَّ مَنْ شاءَ اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فِیهِ أُخْری فَإِذا هُمْ قِیامٌ یَنْظُرُونَ»؛ «و در صور دمیده می‌شود، و تمام کسانی که در آسمانها و زمین هستند میمیرند مگر کسانی که خدا بخواهد، سپس بار دیگر در صور دمیده می‌شود، ناگهان همگی بپا میخیزند، و در انتظار (حساب و جزا) هستند» (زمر// 68) .
این آیه به آیه «نفخ صعق» مشهور است چون اشاره به هلاکت مردم دارد. از این آیه استفاده می‌شود که هنگام قیامت دوبار در صور دمیده خواهد شد، یک بار برای میراندن تمام موجودات زنده آسمان و زمین است که به آن «نفح اماته» یا «نفح صور اول» گفته می‌شود و بار دوم برای زنده شدن مردگان در آن دمیده می‌شود که «نفح احیا» یا «نفح صور دوم» خوانده می‌شود.
8. «وَ نُفِخَ فِی الصُّورِ ذلِکَ یَوْمُ الْوَعِیدِ»؛ «و در صور دمیده می‌شود، آن روز، روز تحقق وعده وحشتناک است (ق// 20) .
9. «فَإِذا نُفِخَ فِی الصُّورِ نَفْخَةٌ واحِدَةٌ»؛ «به محض اینکه یک بار در صور دمیده شود» (حاقة //13) .
10. «یَوْمَ یُنْفَخُ فِی الصُّورِ فَتَأْتُونَ أَفْواجاً»؛ «روزی که در صور دمیده می‌شود، و شما فوج فوج وارد محشر میشوید» (نبأ// 18).
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «آیات صور» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید: