آیات امور غیبی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
آیات امور غیبی : آیات بیانگر امور پنهان از حسّ بشر
مقصود از غیب، امور پنهان از حس بشر و خارج از قلمرو ابزار و آگاهی‌های عادی او است؛ مثلاً: هنگامی که آفتاب از دیدگان انسان پنهان می‌شود، می‌گویند: 'غابت الشمس؛ آفتاب پنهان گردید'.
قرآن کریم نیز امور خارج از قلمرو حس بشر را 'غائبة' می‌گوید: «وَمَا مِنْ غَائِبَةٍ فِی السَّمَاء وَالْأَرْضِ إِلَّا فِی کِتَابٍ مُّبِینٍ» (نمل // 75) .
اصول و ریشه‌های غیب و امور غیبی را می‌توان در سه قسم خلاصه کرد:
1. موجوداتی که از افق درک انسان و قلمرو حس او بیرونند؛ مانند: ذات پروردگار جهان و حقیقت اسما و صفات او؛ جنود غیبی خداوند (فرشتگان و شیوه کار آنان) ؛ جهان ارواح، جنّ؛ عالم برزخ و فرازهای مختلف آن؛ رستاخیز و مواقف گوناگون آن و همچنین آنچه در ضمایر افراد جریان دارد ….
2. اکتشاف‌های علمی بشر؛ به طور مثال، قانون جاذبه و دافعه، قانون گریز از مرکز، منظومات شمسی و… از اقسام مغیبات بودند که بعدها کشف شدند؛ لذا اگر در قرآن یا سخنان معصومان (علیهم السلام) از این گونه امور باشد، همگی یک نوع إخبار از غیب است.
3. حوادث غیبی که در گذشته رخ داده است یا در آینده رخ خواهد داد. اگر کسی بدون شنیدن از کسی بدون آگاهی از طریق کتاب و دیگر وسایل ارتباط‌جمعی، به طور یقینی از وجود حوادث آینده و حوادث غیبی گذشته خبر دهد، این خبر از غیب و از امور غیبی خواهد بود. بنابراین، گزارش‌های قرآن در باره امت‌های پیشین به وسیله پیامبر اسلام (ص) که نه درس خوانده و نه این مطالب را از فردی شنیده، و همچنین اِخبار قرآن از آینده (مانند اِخبار از شکست فارس در آینده نزدیک از روم) خبر از غیب و از امور غیبی است.
با توجه به این مطالب، می‌توان گفت که آیات امور غیبی قرآن، آیاتی است که به این سه مطلب پرداخته است.
نیز ر.ک:اعجاز غیب حاضر قرآن، اعجاز غیب گذشته قرآن، اعجاز غیب آینده قرآن.
منابع
- منشور جاوید قرآن جلد 8 : صفحه (284-418)
- قاموس قرآن جلد 5 : صفحه 133
- تصنیف آیات القرآن الکریم جلد 3 : صفحه 219
- تصنیف آیات القرآن الکریم جلد 3 : صفحه 415