عملکردها

آبیاری

از دانشنامه علوم اسلامی

رده‌ها
(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

توضیح مفهومی

آبیاری

آبیاری: آب دادن به زمین.

فقیهان در باب‌های زکات، تجارت، مساقات، نکاح و احیاء موات از آن به مناسبت سخن گفته‌اند.

با عقد مساقات (--» مساقات) آبیاری زمین و فراهم کردن مقدّمات آن بر عامل واجب می‌شود. 1 هر یک از خریدار میوه درخت و مالک درخت در صورت مصلحت داشتن و زیان نداشتن آبیاری برای دیگری، می‌تواند درخت را آبیاری کند و هیچ یک نمی‌تواند دیگری را از آبیاری منع نماید، مگر در صورتی که هر دو زیان ببینند.

اگر آبیاری به زبان یکی و مصلحت دیگری باشد، مصلحت خریدار مقدّم است. 2 ترک آبیاری زراعت، درخت و مانند آن‌ها به گونه‌ای که نابخردی و اسراف (--» اسراف) شمرده شود، حرام است. 3 حق آبیاری از رودخانه‌های بزرگ مانند دجله و فرات به طور یکسان برای همه ثابت است. 4

زکات غلاتِ (گندم، جو، خرما و کشمش) آبیاری شده با دلو، ماشین آلات و مانند آن یک بیستم است. 5 در این که مالک زمین به خاطر آبیاری درخت شخص دیگری که در زمین او است، سزاوار اجرت است یا نه، اختلاف است. 6

1 - العروة الوثقی 2 739.

2- جواهر الکلام 24 81 - 82.

3 - 31 397 - 398.

4 - جامع المقاصد 7 59.

5 - العروة الوثقی 2 292.

6 - الحدائق الناضرة 19 370 - 37.

منابع

  1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 101

اصطلاح‌نامه

اعم

افعال جوارحی (فقه)

اخص

آبیاری با آب عمومی، آبیاری زراعت

وابسته

آب، زکات (عمل)، زکات (عین)، مساقات (فقه)

منابع

  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه (101-102)