عملکردها

حرص ( فقه )

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۲۰ فوریهٔ ۲۰۱۲، ساعت ۱۴:۳۰ توسط Hashemi (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
رده‌ها
(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

توضیح مفهومی

حِرص: میل شدید به چیزی یا برای به دست آوردن چیزی.

از آن به مناسبت در بابهای اجتهاد و تقلید، حج، تجارت و شهادات سخن گفته‏اند.

________________________________________

284


حرص ورزیدن نسبت به دنیا صفتی ناپسند است که در احادیث متعدد نکوهش شده و از ریشه‏های کفر، 1 از نشانه‏های شقاوت انسان، 2 سبب معصیت حضرت آدم و حوّا3 و دعوت کننده به ارتکاب گناهان4 شمرده شده است.

بنابر قول برخی از شرایط مرجع تقلید، علاوه بر عدالت، حریص نبودن بر دنیا است. بنابر این، تقلید از مجتهد حریص به دنیا جایز نیست. 5

حریص، از جمله افرادی است که مشورت با آنان مکروه است. 6

از آداب تجارت، میانه روی در کسب است؛ به گونه‏ای که نه سر از آزمندی در آورد و نه خود و خانواده‏اش در مضیقه قرار گیرند. 7

از اسباب تهمت که موجب عدم پذیرش گواهی شاهد می‏شود، حریص بودن وی بر ادای شهادت است؛ بدین معنا که پیش از درخواست قاضی مبادرت به ادای شهادت کند. در اینکه حرص بر ادای شهادت مطلقا موجب ردّ شهادت می‏شود یا تنها در حقوق متعلّق به مردم، نه حقّ اللَّه، اختلاف است. 8 برخی بر ردّ شهادت در حقّ النّاس اشکال کرده‏اند. 9

1. الکافی) کلینی (5 19 /8. 4 317. 3 290. 2 289 /2. العروة الوثقی 27 /1؛ تحریر الوسیلة 6 5 /1. وسائل الشیعة 7 46 /12. تحریر الوسیلة 8 501 /1. الدروس الشرعیة 129 /2؛ مسالک الافهام 214 /14؛ مفاتیح الشرائع 9 281 - 280 /3. مجمع.

منابع

  1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 283

اصطلاح‌نامه

اعم

میل ( خواست )

اخص

حرص بر شهادت، حرص به دنیا

منابع

  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 283