عملکردها

استعمال لفظ جمع در معانی متعدد

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۲۹ نوامبر ۲۰۱۱، ساعت ۱۳:۳۰ توسط Hashemi (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

توضیح مفهومی

استعمال لفظ جمع در معانی متعدد : به کارگیری لفظ دارای صیغه جمع، در معانی متعددِ مستقل

از اقسام استعمال لفظ در معانی متعدد، استعمال لفظ جمع و اراده معانی متعدد و مستقل است، مثل این که گفته شود: ' رأیت عیونا ' و از آن، عین باکیه (چشم) ، عین جاریه (چشمه) و ذهب (طلا) اراده شود؛ با این استدلال که جمله ' رأیت عیونا ' به منزله ' رأیت عینا و عینا و عینا ' است که می‌توان از هر یک از آنها معنایی خاص اراده کرد.

درباره استعمال لفظ جمع در معانی متعدد، اختلاف وجود دارد:

مرحوم ' صاحب معالم ' می‌گوید: استعمال لفظ تثنیه و جمع در بیش از یک معنا، جایز بوده و جواز آن به نحو حقیقت است و استعمال لفظ مفرد در بیش از یک معنا جایز بوده، ولی جواز آن به نحو مجاز می‌باشد [۱] .

مرحوم ' خویی ' می‌گوید: استعمال لفظ تثنیه، جمع و مفرد در بیش از یک معنا جایز است، هر چند این استعمال مخالف ظهور عرفی است و احتیاج به قرینه دارد.

مرحوم ' آخوند خراسانی ' [۲] و مرحوم ' مظفر ' [۳] می‌گویند: استعمال لفظ مفرد، تثنیه و جمع در بیش از یک معناجایز نیست.

پانوشت

  1. ایضاح الکفایة جلد 1 : صفحه 235
  2. کفایة الاصول : صفحه 53
  3. اصول الفقه جلد 1 : صفحه 41

منابع

  1. محاضرات فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 210
  2. الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 53
  3. سیری کامل در اصول فقه جلد 2 : صفحه 463
  4. ایضاح الکفایة جلد 1 : صفحه 232
  5. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «استعمال لفظ جمع در معانی متعدد» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

استعمال لفظ جمع در اکثر از معنا

اعم

استعمال لفظ در معانی متعدد

وابسته

لفظ جمع

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه استعمال لفظ جمع در معانی متعدد به زیرصفحه استعمال لفظ جمع در معانی متعدد/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اصول الفقه جلد 1 : صفحه 41
  • الاحکام فی اصول الأحکام جلد 1 : صفحه 453
  • الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 53
  • المحصول فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 218
  • المحکم فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 151
  • انوار الاصول جلد 1 : صفحه 154
  • ایضاح الکفایة جلد 1 : صفحه 232، 235
  • بحوث فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 155
  • تسدید الاصول جلد 1 : صفحه 78
  • حقایق الاصول جلد 1 : صفحه 93
  • سیری کامل در اصول فقه جلد 2 : صفحه 463
  • کفایة الاصول : صفحه 53، 54
  • محاضرات فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 210، 211
  • منتقی الاصول جلد 1 : صفحه 315
  • نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 104، 114