عملکردها

استعاذه ( فقه )

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۲۰ فوریهٔ ۲۰۱۲، ساعت ۱۴:۳۰ توسط Hashemi (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

توضیح مفهومی

استعاذه

استعاذه: گفتن « أَعوذ بِاللهِ مِن الشَّیطانِ الرَّجیمِ » و مانند آن.

مراد از استعاذه در این مقام، استعاذه لفظی است، نه معنوی و آن عبارت است از گفتن « أعوذ بِاللّهِ مِن الشَّیطانِ الرَّجیمِ » و مانند آن که بیانگر التجاء و پناه بردن انسان به خدای تعالی از شیاطین است 1 و از آن در باب‌های طهارت، صلات، حج و نکاح به مناسبت سخن رفته است.

حکم: استعاذه در هر حال و در همه امور مستحب است 2، لیکن در مواردی خاص، تأکید و به آن، امر شده است:

1. در آغاز تلاوت قرآن. 3 در روایات، کیفیّت استعاذه در این مورد، مختلف ذکر شده است. از جمله: « أَعُوذُ باللّهِ مِنَ الشّیطانِ الرَّجیم » و « أَعُوذُ باللّهِ السمیع العلیم من الشیطانِ الرَّجیم ». صورت نخست به مشهور نسبت داده شده؛ گر چه صورت‌های دیگر نیز جایز است. 4

2. در رکعت اول نماز، پیش از قرائت به قول مشهور. 5 چگونگی استعاذه در این مورد، همانند مورد پیشین است. قول مشهور، استحباب آهسته گفتن استعاذه در همه نمازها است. 6

3. استعاذه از عذاب هنگام خواندن یا شنیدن آیات عذاب 7 (--» آیات عذاب) .

4. پیش از آمیزش 8 (--» آمیزش)

5. استعاذه از آتش جهنم در گرمابه. 9

6. هنگام ورود به مستراح. 10

1 - مهذّب الاحکام 6 360.

2 - مستند الشیعة 5 175.

3 - الحدائق الناضرة 8 162.

4 - جواهر الکلام 9 420 و مستند الشیعة 5 173 - 176.

5 - جواهر الکلام 9 420.

6 - مستند الشیعة 5 175.

7 - کشف الغطاء 3 462.

8 - العروة الوثقی 2 800.

9 - کشف الغطاء 2 412.

10 - حبل المتین 32.

منابع

  1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 433

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «استعاذه ( فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

تعوذ، تعویذ ( استعاذه )

اعم

طلب ( درخواست )

اخص

به لحاظ استعاذه کننده:
استعاذه قاری، استعاذه متخلی
به لحاظ متعلق:
استعاذه از اذیت نفس
به لحاظ محل:
استعاذه در نماز، استعاذه قبل تلقین میت، استعاذه هنگام آمیزش

منابع

  • الجامع لاحکام القرآن جلد 1 : صفحه 86
  • الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 4 : صفحه 5
  • الموسوعه الفقهیه المیسره جلد 2 : صفحه 357
  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 433
  • مستمسک العروة الوثقی جلد 14 : صفحه 9