عملکردها

تفاوت میان نسخه‌های «نظریات وضع»

از دانشنامه علوم اسلامی

 
جز (۱ نسخه واردشده)
 
(بدون تفاوت)

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ مهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۳:۴۸

رده‌ها
(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

توضیح مفهومی

نظریات وضع : آرای اصولیون درباره حقیقت رابطه لفظ و معنا

نظریات وضع، دیدگاه‌ها و نظریه هایی است که در مورد حقیقت وضع (نوع رابطه بین لفظ و معنا) و واضع الفاظ، از سوی علما ابراز می‌شود.

بدون تردید، میان الفاظ و معانی پیوندی تنگاتنگ وجود دارد، به گونه‌ای که با شنیدن هر لفظی، معنای مخصوصی به ذهن تبادر می‌کند، اما در مورد حقیقت آن، دیدگاه هایی وجود دارد؛ برخی مانند ' سلیمان بن عباد صیمری ' معتقدند این ارتباط ذاتی است؛ یعنی چه واضع و اعتبار کننده‌ای باشد و چه نباشد، از هر لفظی، معنای مخصوص آن به ذهن می‌آید.

اما مشهور معتقدند دلالت الفاظ بر معانی خود، تابع وضع واضع است؛ از این رو، عالمان منطق، دلالت الفاظ بر معانی را از نوع دلالت وضعیه، مقابل دلالت عقلی و طبعی، دانسته‌اند.

البته کسانی که تابعیت دلالت الفاظ را از معانی به کمک وضع واضع می‌دانند در منشأ وضع و این که واضع حقیقی کیست، اختلاف دارند؛ عده‌ای همانند مرحوم ' نایینی ' به الهی بودن وضع اعتقاد دارند [۱] ، اما مشهور علما، به بشری بودن وضع معتقد هستند.

البته مشهور نیز دو دیدگاه دارند:

1. گروهی واضع اولی هر لغتی را فرد خاصی می‌دانند؛ برای مثال، می‌گویند: واضع لغت عرب ' یعرب بن قحطان ' می‌باشد؛

2. عده‌ای معتقدند واضع اولیه، فرد یا گروهی مشخص نیست، بلکه همه مردمان نخستین، واضع اولیه هستند.

پانوشت

  1. محاضرات فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 33

منابع

  1. اصول الفقه جلد 1 : صفحه 19
  2. شرح اصول فقه جلد 1 : صفحه (26-27)
  3. بحوث فی علم الاصول جلد 1 : صفحه (81-83)
  4. مفاتیح الاصول : صفحه 2
  5. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اخص

نظریه اعتبار، نظریه الهیت وضع، نظریه بشریت وضع، نظریه تعهد، نظریه سببیت

وابسته

وضع الفاظ

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه نظریات وضع به زیرصفحه نظریات وضع/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 10
  • اصطلاحات الاصول : صفحه 288
  • اصول الفقه جلد 1 : صفحه 19
  • المعالم الجدیدة للاصول : صفحه 113
  • بحوث فی علم الاصول جلد 1 : صفحه (81-83)
  • شرح اصول فقه جلد 1 : صفحه (26-27)
  • فرائد الاصول : صفحه (72-73)، 85
  • فوائد الاصول جلد 1 : صفحه 29
  • محاضرات فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 32، 33
  • مفاتیح الاصول : صفحه 2
  • منتقی الاصول جلد 1 : صفحه 43، 44، 57، 67
  • نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 23