عملکردها

طبقه مفسران صحابه شیعه

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۳ فوریهٔ ۲۰۱۲، ساعت ۱۵:۳۰ توسط Admin (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

توضیح مفهومی

طبقه مفسران صحابه شیعه : مفسران صحابه پیامبر (ص) و امامان علیهم السلام یا مفسران عصر رسالت، از نظر شیعه

اختلاف شیعه و اهل‌سنّت در مقام ارزش‌گذاری اقوال تفسیری صحابه و تابعان باعث شده است طبقات مفسران نزد شیعه سیمایی متفاوت از طبقات مفسران نزد اهل‌سنت پیدا کند. بر خلاف اهل‌سنت که با اقوال صحابه و تابعان مانند روایات نبوی رفتار می‌کنند شیعه برای اقوال آن‌ها مانند اقوال سایر مسلمانان هیچ‌گونه حجیتی قائل نیست، مگر از راه روایت از پیامبر (ص) . اما غیر از شخص پیامبر اکرم (ص) ، به نص خبر متواتر ثقلین، قول عترت و اهل‌بیت علیهم السلام را تالی قولی پیامبر (ص) و همانند آن دارای حجّیّت می‌دانند. بنابراین، علامه طباطبایی طبقه مفسران صحابه شیعه را -که همان طبقه اول مفسران شیعه هستند- شامل کسانی می‌داند که روایات تفسیر را از پیامبر (ص) یا ائمه اهل‌بیت علیهم السلام فرا گرفته، به طور غیرمرتب ثبت کرده و به روایت آن‌ها پرداخته‌اند؛ مانند: زراره، محمد بن مسلم، معروف، جریر و….

اما صاحب کتاب ~مبانی و روش‌های تفسیر قرآن~ مبنایی دیگر دارد و افرادی از صحابه پیامبر (ص) را همچون ابن‌عباس، ابن‌مسعود، ابیّ بن کعب و جابر بن عبدالله انصاری از طبقه اول مفسران شیعه برشمرده و افرادی از تابعان مانند سعید بن جبیر، یحیی بن یعمر، ابوصالح میزان بصری، طاووس بن کیسان معروف به یمانی، محمد بن سائب کلبی، جابر بن یزید جعفی و اسماعیل سُدَی کوفی را از مفسران تابعان شیعه و ذیل طبقه دوم مفسران شیعه ذکر می‌کند. در این تقسیم‌بندی علاوه بر مقبولیت مفسر نزد شیعه، ملاک صحابی پیغمبر (ص) ، تابعان، صحابی امامان معصوم علیهم السلام و سپس چند برهه زمانی متاخر دخیل است. بر این اساس، افراد پیش از مفسران جدیدِ شیعه را به هفت طبقه تقسیم کرده است؛ در حالی که علامه طباطبایی (ره) صرف‌نظر از مفسران جدید شیعه، همه مفسران شیعه را در سه طبقه قرار داده است.

نیز ر.ک:طبقات مفسران شیعه.

منابع

  1. قرآن در اسلام : صفحه (81-85)
  2. مبانی و روشهای تفسیر قرآن : صفحه (80-100)
  3. تاریخ تفسیر قرآن کریم : صفحه (78-79)

اصطلاح‌نامه

اعم

طبقات مفسران شیعه، طبقه مفسران صحابه

وابسته

طبقه مفسران صحابه اهل سنت

منابع

  • تاریخ تفسیر قرآن کریم : صفحه (78-79)
  • قرآن در اسلام : صفحه (81-85)
  • مبانی و روشهای تفسیر قرآن : صفحه (80-100)