نمایش مبدأ برای شرایط اجتماع امر و نهی

{{درختواره}}
== توضیح مفهومی ==

'''شرایط اجتماع امر و نهی''' : امور دخیل در تحقق « اجتماع امر و نهی در شیء واحد »

شرایط اجتماع امر و نهی، به معنای اموری است که در صورت نبودن هر یک از آنها، اجتماع امر و نهی در شیء واحد منتفی می‌گردد. درباره تعداد این شرایط اختلاف وجود دارد. در ذیل به بعضی از این شرایط اشاره می‌شود:

1. وحدت متعلق امر و نهی در خارج؛ یعنی در خارج باید امر به همان چیزی تعلق بگیرد که نهی به آن تعلق گرفته است.

2. باید میان عنوانی که امر به آن تعلق گرفته است (نماز) و عنوانی که نهی به آن تعلق گرفته است (غصب) ، رابطه عموم و خصوص من وجه باشد و بتوانند در بعضی مواقع با یک دیگر تلاقی و اجتماع کنند تا وحدت متعلق امر و نهی پدید آید؛ بنابراین، دو عنوان متباین مثل ' صل ' و ' لا تشرب ' ـ که امر، به عنوان صلات و نهی به عنوان شرب تعلق گرفته است ـ و دو عنوان متساوی مانند ' صل و ' لا تصل ' ـ که امر و نهی به عنوان صلات تعلق گرفته است ـ از محل بحث خارج است.

درباره جریان نزاع در عموم و خصوص مطلق اختلاف وجود دارد، مرحوم ' امام خمینی ' با شرایطی آن را در محل نزاع داخل می‌داند.

3. ترکیب بین دو فعل، باید انضمامی باشد نه اتحادی؛ بنابراین، مواردی مثل ' اشرب ' و ' لا تغصب ' از نزاع خارج می‌شود، زیرا نوشیدن آب غصبی که به آن امر شده، عین تحقق عنوان غصب است که از آن نهی شده و ترکیب آن دو در خارج، اتحادی است.

4. امر و نهی باید در ماده اجتماع، دارای ملاک و مناط باشند؛ یعنی امر، مصلحت و نهی، مفسده داشته باشد، برای مثال، نماز در خانه غصبی، در صورتی داخل محل نزاع خواهد بود که در مورد تصادق و اجتماع، هر دو عنوان مأمورٌ به و منهیٌ عنه ملاک داشته باشند؛ یعنی نماز در خانه غصبی دارای ملاک امر و صد درجه مصلحت باشد ـ همان مصلحتی که در دیگر نمازها وجود دارد ـ چنان که باید دارای مفسده‌ای نیز باشد که اجتناب از آن لازم است ـ همان مفسده‌ای که در سایر غصب‌ها وجود دارد ـ بنابراین، باید نماز در خانه غصبی دارای دو ملاک ـ مصلحت ملزمه و مفسده لازم الاجتناب ـ باشد.

5. وجود مندوحه؛ به این معنا که مکلف، راهی برای امتثال داشته باشد؛ یعنی بتواند مأمورٌ به را با غیر فرد منهی عنه انجام دهد؛ برای مثال، هم بتواند نمازش را در مکان مباحی مانند مسجد و هم در خانه غصبی اتیان نماید.
=== منابع ===
#ایضاح الکفایة جلد 3 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5152/5152_3.htm#29 29]
#فوائد الاصول جلد 1,2 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_1,2.htm#412 412]
#فوائد الاصول جلد 1,2 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_1,2.htm#407 407]
#مقالات اصولی : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1175/index.htm#92 92]
#مناهج الوصول الی علم الاصول جلد 2 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1160/1160_2.htm#126 (126-127)]
#انوار الاصول جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1165/1165_1.htm#552 552]
#انوار الاصول جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1165/1165_1.htm#545 545]
#بحوث فی علم الاصول جلد 3 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1185/1185_3.htm#38 38]
#[http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/12733 فرهنگ نامه اصول فقه]
== اصطلاح‌نامه ==
=== مترادفات ===
از واژه «'''شرایط اجتماع امر و نهی'''» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
:[[بج::شروط اجتماع امر و نهی]]
=== اخص ===
:[[اخص::مندوحه]]، [[اخص::وحدت متعلق امر و نهی]]
=== وابسته ===
:[[وابسته::اجتماع امر و نهی]]
{{نمایه}}
== منابع ==
*[[منبع::اجود التقریرات جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1157/1157_1.htm#370 370]
*[[منبع::المحصول فی علم الاصول جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_2.htm#180 180]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_2.htm#183 183]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_2.htm#196 196]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_2.htm#244 244]
*[[منبع::انوار الاصول جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1165/1165_1.htm#545 545]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1165/1165_1.htm#552 552]
*[[منبع::ایضاح الکفایة جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5152/5152_3.htm#29 29]
*[[منبع::بحوث فی علم الاصول جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1185/1185_3.htm#38 38]
*[[منبع::حقایق الاصول جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/871/871_1.htm#356 356]
*[[منبع::دروس فی علم الاصول جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1155/1155_2.htm#270 270]
*[[منبع::فوائد الاصول جلد 1,2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_1,2.htm#407 407]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_1,2.htm#412 412]
*[[منبع::فوائد الاصول جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_2.htm#397 397]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_2.htm#412 412]
*[[منبع::فوائد الاصول جلد 2,1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_2,1.htm#407 407]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_2,1.htm#412 412]
*[[منبع::کفایة الاصول]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1187/index.htm#187 187]
*[[منبع::مقالات اصولی]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1175/index.htm#92 92]
*[[منبع::مناهج الوصول الی علم الاصول جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1160/1160_2.htm#126 (126-127)]
[[رده:شرایط اجتماع امر و نهی]]
[[کد::84082| ]]