حجیت متشابهات کتاب
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
حجیت متشابهات کتاب : صحّت استناد به آیات متشابه قرآن در استنباط حکم شرعی
حجیت متشابهات کتاب، به معنای قابلیت و صحت استناد به متشابهات قرآن کریم در مقام استنباط و استدلال است. در این که آیات متشابه قرآن به تنهایی حجت نبوده و نمی‌توان به آنها تمسک نمود، میان اصولی‌ها و اخباری‌ها اختلافی وجود ندارد؛ یعنی همه اتفاق دارند که بدون مراجعه به سنت و عقل نمی‌توان به آیات متشابه تمسک نمود و حتماً برای فهم معانی آنها باید به کلام ' راسخون در علم ' مراجعه کرد، زیرا یک کلام مبهم که معنای آن نامعلوم است، به تنهایی نمی‌تواند مبنای استدلال قرار گیرد، مگر آن که به کمک تفسیر و تأویل آن از سوی معصومین (ع) به کلام صریح و قابل استنادی تبدیل گردد.
از امام معصوم (ع) سؤال می‌شود که چرا در قرآن متشابه وجود دارد، آن حضرت در پاسخ می‌فرماید: برای آنکه مردم به ما مراجعه کنند.
از این عبارت استفاده می‌شود که متشابهات قرآن کریم را بدون رجوع به روایات و اخبار نمی‌توان مورد استفاده قرار داد و با آن احتجاج نمود.
منابع
- الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 240
- اصول الفقه جلد 2 : صفحه 53
- اصول فقه : صفحه 199
- فرهنگ نامه اصول فقه