هدی (قرآن)

توضیح مفهومی

هدی (قرآن) : یکی از صفات قرآن

«هُدی» از اسامی و صفات قرآن، به معنای ارشاد و راهنمایی است که از روی لطف و خیرخواهی ابراز شود، و معنای مصدری آن هدایت یافتن، هدایت کردن و دلالت کردن است، و چون مصدر حمل بر ذات شده، از او اراده فاعل شده است؛ یعنی هدایت‌کننده و روشنگر.

اطلاق «هدی» بر قرآن از باب اطلاق مصدر بر صیغه فاعل است؛ یعنی هادیاً (هدایت‌کننده) ؛ نظیر آیه شریفه: «شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِیَ أُنزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدًی لِّلنَّاسِ وَبَیِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَی وَالْفُرْقَانِ...» (بقره//185) که «هدی» به معنای «هادیاً للناس» است. مناسبت این اسم برای قرآن از آن رو است که این کتاب هدایت‌کننده به راه مستقیم و حقّ است.

این وصف قرآن بر این دلالت دارد که انسان به طرف هدف و مقصدی در حرکت است و برای شناختن راهی که او را به هدف برساند، به راهنما نیاز دارد، و این وظیفه را قرآن به عهده گرفته است.

در قرآن شریف چندین آیه دال بر اطلاق این صفت بر قرآن وجود دارد؛ مانند: «فَقَدْ جَاءکُم بَیِّنَةٌ مِّن رَّبِّکُمْ وَهُدًی وَرَحْمَةٌ»؛ «اینک حجتی از جانب پروردگارتان برای شما آمده و رهنمود و رحمتی است» (انعام// 157) و آیات: 138سوره آل‌عمران، 88 سوره انعام، 23 سوره زمر، 13 سوره جن، 2، 97 و 185 سوره بقره، 46 سوره مائده، 52 و 203 سوره اعراف، 57 سوره یونس، 111سوره یوسف، 89 و 102 سوره نحل، 2 و 77 سوره نمل، 3 سوره لقمان، 44 سوره فصلت و 11 و20.

منابع

1. جمال القراء و کمال الاقراء جلد 1 : صفحه 175
2. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 279
3. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 273
4. قرآن شناسی جلد 1 : صفحه 46
5. الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 183
6. مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 350
7. تاریخ قرآن : صفحه 32

اصطلاح‌نامه

اعم

اسامی و صفات قرآن

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه هدی (قرآن) به زیرصفحه هدی (قرآن)/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• آشنایی با علوم قرآن : صفحه 48
• الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 183
• الاتقان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 145
• البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 103، 273، 279
• تاریخ قرآن : صفحه 32
• جمال القراء و کمال الاقراء جلد 1 : صفحه 175
• شناخت قرآن از رهگذر قرآن : صفحه 174
• شناخت نامهای قرآن : صفحه 10
• قرآن در قرآن : صفحه 31
• قرآن شناسی جلد 1 : صفحه 46
• مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 350