تاریخ علوم قرآن
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
تاریخ علوم قرآن : دوره‌های برجسته در تحولات علوم قرآن
از نظر تاریخی، علوم قرآن سه دوره مشخص دارد:
1. دوره نخست از زمان پیامبر (ص) آغاز می‌شود و تا آخر قرن اول ادامه می‌یابد. در این دوره، هیچ‌یک از علوم قرآنی به صورت علم مستقلی در نیامده‌اند؛ اما صحابه و تابعین، از علوم قرآنی آگاهی کافی داشته، به آن اهتمام می‌ورزیدند.
2. دوره دوم که به دوره عهد تدوین علوم قرآن مشهور است، از اواخر قرن اول شروع شد و نخستین شخصی که درباره قرائت، کتاب تصنیف کرد، یحیی بن یعمر (متوفای 89 ق) است.
عده‌ای این دوره را اوایل قرن دوم تا قرن هفتم دانسته‌اند؛ اما کتاب ~البرهان فی علوم القرآن~ تألیف علی بن ابراهیم سعید، ظاهراً در تاریخ 430ق تألیف شده است. بنابراین، پایان این دوره، قرن پنجم خواهد بود. هرچند برخی از کتاب‌های علوم قرآن در قرن دوم یا سوم تألیف شده‌اند، اما در این دوره، اصطلاح علوم قرآن هنوز شایع و رایج نبوده است.
3. دوره سوم که از اوایل قرن پنجم آغاز می‌شود و تا قرن دهم ادامه می‌یابد، دوره نضج علوم قرآن به عنوان یک فن مدون است. آغازگر این دوره در قرن پنجم، حوفی و پایان‌بخش آن جلال‌الدین سیوطی است.
منابع
- دانش نامه قرآن و قرآن پژوهی جلد 2 : صفحه (1479-1481)
- مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (30-41)
- مباحث فی علوم القرآن : صفحه (119-126)
- التمهید فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (16-37)
- آشنایی با علوم قرآن : صفحه (27-38)
اصطلاح‌نامه
اخص
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تاریخ علوم قرآن به زیرصفحه تاریخ علوم قرآن/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.