ادغام کبیر
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
ادغام کبیر : ادغام، در صورت متحرک بودن هر دو حرف
«ادغام کبیر» در مقابل «ادغام صغیر» و در جایی است که مدغم و مدغمٌ فیه هر دو متحرک باشند. برای تحقق شرایط ادغام، مدغم را ساکن، و مدغمٌ فیه را در آن ادغام می‌کنیم؛ مانند: تأمروننی --> تأمرونّی. چون در این نوع ادغام- بر خلاف ادغام صغیر- بیشتر از یک عمل (ساکن شدن مدغم) صورت می‌گیرد، آن را «ادغام کبیر» گویند.
ادغام کبیر دو گونه است:
1. مدغم و مدغم‌فیه متماثل و در یک کلمه‌اند. در این صورت، ادغام لازم است؛ مانند: مدد --> مدّ. این مورد در رسم‌الخط نیز به صورت ادغام نوشته می‌شود.
2. مدغم و مدغم‌فیه در دو کلمه واقع شده‌اند؛ مانند: «سیقول لک» و «یعلم ما». در این مورد، ترک ادغام بهتر دانسته شده است.
سیوطی در بیان سبب نام گذاری این قسم ادغام به ادغام کبیر وجوهی ذکر کرده است، مثل: کثرت وقوع آن؛ نقش آن در ساکن کردن حرف متحرک قبل از ادغام؛ صعوبتِ این نوع ادغام.
منابع
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 323
- معالم التجوید الجدید : صفحه 56
- غایة المرید فی علم التجوید : صفحه 171
اصطلاح‌نامه
اعم
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه ادغام کبیر به زیرصفحه ادغام کبیر/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.