ادات موصول
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
ادات موصول : ادات به کار رفته در معنای موصولی
به اداتی در قرآن که معنای موصولی در جمله دارد «ادات موصول» می‌گویند؛ مانند:
1. ال: «التَّائِبُونَ الْعَابِدُونَ»؛ «(آن مؤمنان) همان توبهکنندگان پرستندگان» (توبه// 112) . «ال» اسم فاعل و مفعول معمولاً موصول است.
2. اَیّ: «ثُمَّ لَنَنزِعَنَّ مِن کُلِّ شِیعَةٍ أَیُّهُمْ أَشَدُّ عَلَی الرَّحْمَنِ عِتِیًّا»؛ «آنگاه از هر دستهای کسانی از آنان را که بر (خدای) رحمان سرکشتر بودهاند بیرون خواهیم کشید» (مریم// 69) .
3. ما: «مَا عِندَکُمْ یَنفَدُ وَمَا عِندَ اللّهِ بَاقٍ»؛ «آنچه پیش شماست تمام میشود و آنچه پیش خداست پایدار است» (نحل// 96) .
4. مَن: «وَلَهُ مَن فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ»؛ «و هر که در آسمانها و زمین است برای اوست» (انبیاء// 19) .
5. ماذا: «ما» استفهام است و «ذا» موصول به معنای «الذی»؛ مانند: «وَیَسْأَلُونَکَ مَاذَا یُنفِقُونَ»؛ «و از تو میپرسند چه چیزی انفاق کنند» (بقره// 219).
منابع
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 4 : صفحه 411
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 4 : صفحه 398
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 296
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه (291-292)
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 213
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 185