ادات تقریب
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
ادات تقریب : ادات بیانگر نزدیکی مفهوم چیزی
«ادات تقریب» کلمه‌ای است که معنای تقریب و نزدیک شمردن چیزی را می‌رساند؛ مانند:
1. أو: «وَمَا أَمْرُ السَّاعَةِ إِلاَّ کَلَمْحِ الْبَصَرِ أَوْ هُوَ أَقْرَبُ»؛ «و کار قیامت جز مانند یک چشم بر هم زدن یا نزدیکتر (از آن) نیست» (نحل// 77) . در این‌جا «أو» برای بیان نزدیکی امر ساعت (قیامت) به کار رفته است. برخی گفته‌اند در این‌جا تقریب از «أو» فهمیده نشده است؛ بلکه از «لمح البصر» فهمیده می‌شود.
2. قد: این کلمه اگر با فعل ماضی همراه شود معنای تقریب را افاده می‌کند؛ مانند: «وَقَدْ فَصَّلَ لَکُم مَّا حَرَّمَ عَلَیْکُمْ»؛ «با اینکه (خدا) آنچه را بر شما حرام کرده جز آنچه بدان ناچار شدهاید برای شما به تفصیل بیان نموده است» (انعام// 119).
منابع
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 4 : صفحه 305
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 251
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 209