تفسیر ادبی

توضیح مفهومی

تفسیر ادبی : تفسیر با گرایش به مباحث ادبی

تفسیر ادبی یعنی تفسیر قرآن به کمک علوم ادبی مانند صرف، نحو، لغت و بلاغت. تفسیر ادبی قرآن در حقیقت در دو حوزه فعالیت دارد:

1. شناخت وضعیت ادبیات عرب در جامعه زمان نزول، جمع و تدوین قرآن.

2. دقت در معنای لفظی و لغوی مفردات آیات، و پس از آن، دقت در معنای استعمالی کلمات در قرآن و سپس استفاده از علوم ادبی برای فهم و بیان معانی آیات.

در حقیقت، تفسیر ادبی تفسیری عام و شامل تفسیر لغوی، بلاغی و بیانی است؛ ولی برخی مفسران تفسیر خود را به یکی از این سه وجه (لغت، بیان و بلاغت) اختصاص داده‌اند؛ برای مثال، کتاب ~مفردات الفاظ القرآن~ (مفردات راغب) فقط به لغت، آن هم به شکلی خاص از آن اختصاص دارد. این روش تفسیری را باید از کهن‌ترین روش‌های تفسیری قرآن دانست؛ زیرا از همان صدر اسلام برای بیان مقاصد آیات قرآن به لغات و اشعار عرب استناد می‌کردند.

مهم‌ترین مبنا و دلیل در تفسیر ادبی قرآن را می‌توان چنین ذکر کرد:

1. قرآن به زبان قوم پیامبر (ص) نازل شده است.

2. قرآن به زبان فصحای آنان فرو فرستاده شده است.

3. زبان آنان اغلب شعر و صنایع ادبی بوده است و قوم آن حضرت خطابات قرآن را درمی‌یافتند.

نیز ر.ک:تفاسیر ادبی، مفسران ادبی.

منابع

1. المفسرون حیاتهم و منهجهم : صفحه 42
2. التفسیر و المفسرون فی ثوبه القشیب جلد 2 : صفحه 480
3. روشهای تفسیری (جزوه درسی) : صفحه (52-90)

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «تفسیر ادبی» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

تفاسیرلغوی، تفسیر لغوی

اعم

تفسیر قرآن ( علوم قرآنی )

وابسته

تفاسیر ادبی، مفسّران ادبی

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تفسیر ادبی به زیرصفحه تفسیر ادبی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد : صفحه 186
• التفسیر و المفسرون فی ثوبه القشیب جلد 2 : صفحه 480
• المفسرون حیاتهم و منهجهم : صفحه 42
• روشهای تفسیری (جزوه درسی) : صفحه (52-90)
• قوانین الاصول : صفحه 106
• مجله پژوهشهای قرآنی جلد 9 : صفحه 110، 160، 405
• مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 105، 106، 109، 110