حصر موصوف بر صفت
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
حصر موصوف بر صفت : اختصاص شیء یا شخص یا امور معیّنی به صفت معین به طور حقیقی یا مجازی
حصر موصوف بر صفت بر دو قسم است:
1. حصر حقیقی موصوف بر صفت؛ مانند: «ما زید الا کاتب»؛ یعنی زید غیر از کتابت صفتی ندارد. این نوع حصر بسیار کمیاب است؛ زیرا احاطه بر همه صفات یک شیء که یکی از آن‌ها ثابت شود و بقیه نفی شوند، ممکن نیست؛ و بر فرض امکان، بسیار بعید است که چیزی فقط یک صفت داشته و همه اوصاف را فاقد باشد. همچنین در قرآن مثالی برای آن نیست.
2. حصر مجازی موصوف بر صفت؛ مانند: «وَمَا مُحَمَّدٌ إِلاَّ رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِ الرُّسُلُ» (آل‌عمران// 144) . محمد (ص) فقط فرستاده خدا است و پیش از او فرستادگان دیگری نیز بودند.
در جنگ اُحُد بسیاری از صحابه، شایعه فوت پیغمبر (ص) را چنان سنگین شمردند که گویا از معنای رسالت خبر نداشتند و آن را ملازم با جاودانگی و عدم مرگ تصوّر می‌کردند؛ لذا خداوند متعالی برای هشدار به اینان، با آیه: «وَمَا مُحَمَّدٌ إِلاَّ رَسُولٌ…» حصر موصوف بر صفت کرد تا بدانند حضرت محمد (ص) فقط رسول خدا است، نه حیّ لایموت؛ بلکه او هم مثل دیگران می‌میرد.
منابع
اصطلاح‌نامه
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه حصر موصوف بر صفت به زیرصفحه حصر موصوف بر صفت/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.