حروف قلقله

توضیح مفهومی

حروف قلقله : حروف دارای صفت قلقله، یعنی رها شدن صدای حرف از مخرجش در حال سکون

«قلقله» یکی از صفات فرعی حروف و در لغت به معنای اضطراب و جنبش، و در اصطلاح به معنای رهاشدن صدای حرف از مخرجش در حال سکون است.

حروف دارای این صفت را «حروف قلقله» می‌گویند، و عبارتند از: (ق - ط - ب - ج - د) که برای سهولت یادگیری در عبارت «قطب جد» جمع شده‌اند. اگر یکی از این 5 حرف در کلمه‌ای قرار بگیرند به شرطی که ساکن باشند قابل تلفظ نیستند و لذا برای سهولت تلفظ، کمی آنها را متمایل به حرکت می‌کنند. در «ق» و «ط» میل به ضمه می‌دهند تا استعلای آنها حفظ شود و ما بقی میل به کسره یا فتحه داده می‌شود.

علت پدیده قلقله را اجتماع دو صفت جهر و شدت در حروف مزبور می‌دانند.

برخی معتقدند سه حرف «همزه»، «ت» و «ک» نیز صفت قلقله دارند که گویا با توجه به مجموع صفات حروف، این مطلب صحیح نیست.

حروف قلقله را حروف «مضغوطه» نیز خوانده‌اند.

منابع

1. آموزش تجوید : صفحه 30
2. سر البیان فی علوم القرآن : صفحه (171-172)
3. التجوید : صفحه 20
4. تجوید استدلالی : صفحه (151-152)
5. تجوید جامع : صفحه 53
6. حلیة القرآن قواعد تجوید مطابق با روایت حفص از عاصم جلد 2 : صفحه 58
7. الرائد فی تجوید القرآن : صفحه 49

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «حروف قلقله» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

حروف لقلقه، حروف مضغوط

اعم

حروف قرآن ( علوم قرآنی )

وابسته

صفت قلقله

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه حروف قلقله به زیرصفحه حروف قلقله/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• آموزش تجوید : صفحه 30
• اعجاز عددی در قرآن : صفحه 54
• التجوید : صفحه 20
• التمهید فی علوم القرآن جلد 5 : صفحه 184
• الرائد فی تجوید القرآن : صفحه 49
• تجوید استدلالی : صفحه (151-152)
• تجوید جامع : صفحه 53
• حلیة القرآن قواعد تجوید مطابق با روایت حفص از عاصم جلد 2 : صفحه 58
• زنده جاوید و اعجاز جاویدان جلد 1 : صفحه 16
• زنده جاوید و اعجاز جاویدان جلد 2 : صفحه 58
• سر البیان فی علوم القرآن : صفحه (171-172)
• سیری درعلوم قرآن جلد 1 : صفحه 176