اختلاف قرائات در مصاحف
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
اختلاف قرائات در مصاحف : اختلاف قرائت‌ها به سبب اختلاف مصحف‌ها
بی‌شک اختلاف مصحف‌های مناطق مختلف مهم‌ترین عامل ایجاد اختلاف در قرائت است؛ زیرا مردم هر منطقه ملزم بودند از قاری ویژه خود و قرائت منطبق بر مصحف منطقه خود پیروی کنند.
اختلاف قرائت میان مصحف‌های امام که به دستور عثمان فراهم شده بودند، به این شرح است:
1. اختلاف میان مصحف اهل مدینه و عراق به دوازده حرف محدود بود.
2. اختلاف میان مصحف اهل شام وعراق به حدود چهل حرف منحصر بود.
3. اختلاف میان مصحف اهل کوفه و بصره منحصر به پنج حرف بود.
نویسنده کتاب ~المبانی~ فصل ویژه‌ای در مقدمه آن ترتیب داده و شمار این اختلاف‌ها و مواردش را در آن ذکر کرده است. نمونه‌هایی از این اختلافات عبارتند از:
1. ابن‌عامر قاری شام، آیه 184 سوره آل‌عمران را این گونه قرائت می‌کرد: «جاءوا بالبینات و بالزبر»؛ زیرا در مصحف شام این چنین نوشته شده بود؛ اما دیگر قاریان این آیه را «الزبر» (بدون باء) می‌خواندند.
2. نافع و ابن‌عامر آیه 133 سوره آل‌عمران را بدون «واو» قرائت می‌کردند: «سارعوا الی مغفرة من ربکم»؛ زیرا این آیه در مصحف مدینه و شام بدون «واو» ضبط شده بود؛ امّا دیگر قاریان این آیه را با «واو» «و سارعوا… » می‌خواندند؛ زیرا در مصحف‌های آنان «واو» در ابتدای آیه ضبط شده بود.
منابع
- مقدمتان فی علوم القرآن : صفحه (117-133)
- التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 8
- تاریخ قراءات قرآن کریم : صفحه 130
- الکشف عن وجوه القراءات السبع و عللها و حججها جلد 1 : صفحه 370
- مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 2 : صفحه 548
اصطلاح‌نامه
اعم
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اختلاف قرائات در مصاحف به زیرصفحه اختلاف قرائات در مصاحف/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.