اختلاط تفسیر با نص قرآن

توضیح مفهومی

اختلاط تفسیر با نص قرآن : آمیخته شدن تفسیر با متن آیات (نص) ؛ از عوامل اختلاف قرائت‌ها

روش «ابن‌مسعود» و «ابی‌ابن‌کعب» و برخی دیگر این بوده است که در خلال آیات، کلماتی را به عنوان تفسیر و توضیح مشکلات آیه اضافه می‌کرده‌اند؛ مانند: «کَانَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً (فاختلفوا) فَبَعَثَ اللّهُ النَّبِیِّینَ مُبَشِّرِینَ وَمُنذِرِینَ» (بقره// 213) که برخی از قاریان متأخر کلمه «فاختلفوا» را که به منظور توضیح به کار رفته است، از آیه تصور کرده‌ و معتقد شده‌اند قرائت خاصی است؛ چنانکه بعضی آیه 198 سوره بقره را به این نحو خوانده‌اند: «لَیْسَ عَلَیْکُمْ جُنَاحٌ (فی مواسم الحج) أَن تَبْتَغُواْ فَضْلاً مِّن رَّبِّکُمْ» و آن را به ابن‌عباس نسبت داده‌اند. در این آیه «فی مواسم الحج» که به منظور تفسیر آمده، قرآن تلقی شده است.

از این واژه در کتاب‌های علوم قرآنی و تفسیری به عناوین «الحاقات تفسیری»، «تلفیقات تفسیری» و «منضمات تفسیری» نیز تعبیر و بحث شده است.

منابع

1. التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 40
2. الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل جلد 1 : صفحه 245

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «اختلاط تفسیر با نص قرآن» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

الحاقات تفسیری، تلفیقات تفسیری، منضمات تفسیری

اعم

اسباب اختلاف قرائات

منابع

• آموزش علوم قرآن جلد 2 : صفحه 52
• التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 28، 38، 40
• الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل جلد 1 : صفحه 245
• شناخت قرآن : صفحه 135، 137