عملکردها

استعمال لفظ تثنیه در معانی متعدد

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۲۹ نوامبر ۲۰۱۱، ساعت ۱۳:۳۰ توسط Hashemi (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

توضیح مفهومی

استعمال لفظ تثنیه در معانی متعدد : به کار گیری لفظ دارای صیغه تثنیه، در معانی متعددِ مستقل

یکی از اقسام استعمال لفظ در معانی متعدد، استعمال لفظ تثنیه در معانی متعدد و اراده هر یک به طور مستقل است، مثل این که گفته شود: ' رأیت عینین ' و از آن عین باکیه (چشم) و عین جاریه (چشمه) ـ اراده شود؛ با این توجیه که جمله ' رأیت عینین ' به منزله این است که گفته شود: ' رأیت عینا و رأیت عینا '؛ بنابراین، اگر لفظ ' عین ' دوبار تکرار شود، اشکال ندارد که از هر کدام معنای جداگانه‌ای اراده شود.

درباره استعمال لفظ تثنیه در معانی متعدد اختلاف وجود دارد.

صاحب معالم معتقد است استعمال لفظ تثنیه و جمع در بیش از یک معنا جایز و جواز آن به نحو حقیقت است و استعمال لفظ مفرد در بیش از یک معنا جایز ولی جواز آن به نحو مجاز است [۱] .

برخی دیگر از اصولی‌ها معتقدند استعمال لفظ مفرد، تثنیه و جمع در بیش از یک معنا جایز است، هر چند این استعمال مخالف ظهور عرفی بوده و احتیاج به قرینه دارد.

مرحوم ' آخوند خراسانی ' [۲] و مرحوم ' مظفر ' [۳] استعمال لفظ مفرد، تثنیه و جمع را در بیش از یک معنا جایز نمی‌دانند.

پانوشت

  1. ایضاح الکفایة جلد 1 : صفحه 235
  2. کفایة الاصول : صفحه 53
  3. اصول الفقه جلد 1 : صفحه 41

منابع

  1. محاضرات فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 210
  2. الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 53
  3. سیری کامل در اصول فقه جلد 2 : صفحه 463
  4. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «استعمال لفظ تثنیه در معانی متعدد» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

استعمال لفظ تثنیه در اکثر از معنا

اعم

استعمال لفظ در معانی متعدد

وابسته

لفظ تثنیه

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه استعمال لفظ تثنیه در معانی متعدد به زیرصفحه استعمال لفظ تثنیه در معانی متعدد/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اصول الفقه جلد 1 : صفحه 41
  • الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 53
  • المحصول فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 218
  • المحکم فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 151
  • انوار الاصول جلد 1 : صفحه 154
  • ایضاح الکفایة جلد 1 : صفحه (232-235)، 235
  • بحوث فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 155، 156، 157، 159
  • تسدید الاصول جلد 1 : صفحه 78
  • حقایق الاصول جلد 1 : صفحه 93
  • سیری کامل در اصول فقه جلد 2 : صفحه 463
  • کفایة الاصول : صفحه 53، 54
  • محاضرات فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 210، 211
  • معارج الاصول : صفحه 53
  • منتقی الاصول جلد 1 : صفحه 315
  • نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 104، 114