استفهام تحضیضی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
استفهام تحضیضی : پرسش به قصد تحریک شدید مخاطب بر انجام چیزی
«تحضیض» در لغت به معنای طلب چیزی با اصرار تمام است که با ابزارهایی همچون «هلاّ، اَلا، لولا و لوما» مطرح می‌شود.
در استفهام تحضیضی که از اقسام استفهام مجازی است گوینده، چیزی را با پافشاری از مخاطب می‌خواهد؛ ولی خواسته خود را به صورت سؤال و استفهام مطرح می‌کند تا شنونده را بر انجام آن کار برانگیزاند؛ مانند:
1. «أَلاَ تُقَاتِلُونَ قَوْمًا نَّکَثُواْ أَیْمَانَهُمْ»؛ «چرا با گروهی که سوگندهای خود را شکستند نمیجنگید» (توبه// 13) .
2. «وَإِذْ نَادَی رَبُّکَ مُوسَی أَنِ ائْتِ الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ ** قَوْمَ فِرْعَوْنَ أَلَا یَتَّقُونَ»؛ «و (یاد کن) هنگامی را که پروردگارت موسی را ندا درداد که به سوی قوم ستمکار برو؛ قوم فرعون آیا پروا ندارند» (شعراء// 10 و 11) . در این آیه. «الا یتقون» که استفهام است، به معنای «اتقوا» آمده است.
استفهام تحضیضی همچون استفهام عَرضی است؛ با این فرق که طلب در استفهام عَرضی با رِفق و نرمی، و در استفهام تحضیضی با شدّت و درشتی است.
منابع
اصطلاح‌نامه
اعم
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه استفهام تحضیضی به زیرصفحه استفهام تحضیضی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.