عملکردها

ترتیب نزول آیات

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۳ فوریهٔ ۲۰۱۲، ساعت ۱۵:۳۰ توسط Admin (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
رده‌ها
(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

توضیح مفهومی

ترتیب نزول آیات : کیفیت نزول آیات و چینش آن‌ها در سوره معیّن

این که آیات قرآن به صورتی متفرق و فاقد نظمی خاص نازل شده و سپس بدون نظمی منطقی در سوره‌های مختلف قرار گرفته باشند، گمانی باطل است؛ آیات بیشتر سوره‌های قرآن یکباره نازل شده‌اند. این مطلب افزون بر سوره‌های کوتاه، شامل بعضی از سوره‌های طولانی قرآن‌کریم نیز می‌شود؛ مانند: سوره انعام، مائده و توبه؛ اما آیات پاره‌ای از سوره‌های طولانی قرآن به صورت تدریجی نازل شد، و ترتیب تدوین آن در سوره نیز همان ترتیب طبیعی نزول بود؛ به‌این صورت که ابتدا «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ» نازل می‌شد و آیات درپی آن می‌آمد تا این که بار دیگر «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ» نازل می‌شد؛ که این خود نشانه اتمام سوره قبلی و آغاز نزول سوره دیگر بود.

در روایات متعددی به نقل از شیعه و اهل‌سنت به این مطلب تصریح شده است که امام صادق (ع) می‌فرماید: «پایان یک سوره با نزول «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ» دلیل بر این بود که سوره‌ای دیگر آغاز شده است». تنها در مواردی نادر و انگشت‌شمار، بنا به پاره‌ای روایات، رسول گرامی (ص) دستور داد تا آیه‌ای ضمن سوره‌ای قرار گیرد که قبلاً نازل شده بود.

منابع

  1. حقایق هامة حول القرآن الکریم : صفحه (142-145)
  2. التمهید فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 280

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «ترتیب نزول آیات» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

ترتیب زمانی نزول آیات، زمان بندی آیات

اعم

ترتیب نزول قرآن

اخص

ترتیب نزول آیات تحدّی

وابسته

ترتیب نزول سُوَر ( علوم قرآنی )

منابع

  • اسلام و هنر : صفحه 193
  • اعجاز عددی در قرآن : صفحه 114
  • اعجاز قرآن : صفحه 623
  • التمهید فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 275، 280
  • تاریخ القرآن : صفحه 57
  • حقایق هامة حول القرآن الکریم : صفحه (142-145)