آیات خاص
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
آیات خاص : آیات نازل شده درباره شخص یا مورد معین
لفظ خاص لفظی است که برای دلالت بر واحد شخصی مانند 'محمد' یا واحد نوعی مانند 'رجل' و یا مانند لفظ 'بضع'، 'اثنان' و…، برای افرادی که از جهت عدد و کمیت محصورند وضع شده باشد.
این معنا در قرآن کریم با الفاظ متعددی- مانند آن‌چه گفته شد- آمده است که هیچ‌گاه چنین الفاظی افاده عموم نمی‌کنند. بنابراین، 'آیات خاص' آیاتی هستند که در باره شخص یا مورد معین و خاصی نازل شده باشد؛ مانند:
1. آیه 67 سوره مائده: «یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَیْکَ...» که 'الرسول' لفظ خاص، و منظور از آن پیغمبر گرامی اسلام (ص) است.
2. آیه 49 سوره زخرف: «وَقَالُوا یَا أَیُّهَا السَّاحِرُ ادْعُ لَنَا رَبَّکَ...».
3. آیه 20 سوره یس: «وَجَاء مِنْ أَقْصَی الْمَدِینَةِ رَجُلٌ یَسْعَی».
واژه‌های 'الساحر' و 'رجل' در دو آیه اخیر، خاصند؛ زیرا بر فردی معین دلالت می‌کنند.
منابع
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه (52-55)
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «آیات خاص» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه آیات خاص به زیرصفحه آیات خاص/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.