آیه اطاعت (علوم قرآنی )
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
آیه اطاعت ( علوم قرآنی ) : آیه 59 سوره نساء، در باره وجوب اطاعت از خدا، پیامبر و اولی‌الامر
به آیه 59 سوره نساء 'آیه اطاعت' می‌گویند: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ أَطِیعُواْ اللّهَ وَأَطِیعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِی الأَمْرِ مِنکُمْ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِی شَیْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَی اللّهِ وَالرَّسُولِ إِن کُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ ذَلِکَ خَیْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِیلاً»؛ «ای کسانی که ایمان آوردهاید خدا را اطاعت کنید و پیامبر و اولیای امر خود را (نیز) اطاعت کنید پس هر گاه در امری (دینی) اختلاف نظر یافتید اگر به خدا و روز بازپسین ایمان دارید آن را به (کتاب) خدا و (سنت) پیامبر (او) عرضه بدارید این بهتر و نیکفرجامتر است».
طبق نقل شیخ طوسی و دیگران از امام باقر (ع) و امام صادق (ع) ؛ منظور از اولواالامر در آیه، أئمه اطهار (ع) هستند؛ خدای متعال بر اساس این أیه، اطاعت و فرمانبرداری از ائمه اطهار (ع) را مانند اطاعت از خود و پیامبرش بر مردم واجب کرد.
مفسران شیعه در این زمینه اتفاق‌نظر دارند که منظور از 'اولواالامر' امامان معصوم (ع) هستند که رهبری مادی و معنوی جامعه اسلامی در همه شئون زندگی از طرف خداوند و پیامبر (ص) به آن‌ها سپرده شده است و غیر آن‌ها را شامل نمی‌شود. البته کسانی که از طرف آن‌ها به مقامی منصوب شوند با شروط معینی اطاعتشان لازم است. همه مفسران شیعه و برخی از مفسران اهل‌سنّت بر عصمت اولواالامر اذعان دارند.
مفسران اهل‌سنّت درباره اولواالامر دیدگاه‌های متفاوت دارند؛ از جمله: اولواالامر یعنی زمامداران و حکام؛ نمایندگان عموم طبقات؛ عالمان و دانشمندان؛ فرماندهان لشکر؛ صحابه و یاران پیامبر (ص) و….
منابع
- تفسیر نمونه جلد 3 : صفحه (434-444)
- المیزان فی تفسیر القرآن جلد 4 : صفحه (387-401)
- التفسیر الکبیر جلد 10 : صفحه (142-146)
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «آیه اطاعت ( علوم قرآنی )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه آیه اطاعت (علوم قرآنی ) به زیرصفحه آیه اطاعت (علوم قرآنی )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.