آجام
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
آجام
آجام: (جمع أجَمَه) ، نیستان جنگل.
بیشتر فقیهان آجام را به زمین دارای درختان و نی‌های بسیار تعریف کرده‌اند. 1 برخی نیز درختان و نی‌های زمین یاد شده
را آجام دانسته‌اند. 2 مرجع تشخیص آجام در هر دو معنا، عرف است. 3 از این موضوع در باب خمس مبحث انفال بحث شده است.
آجام از انفال (--» انفال) است، لیکن اختلاف است که آجام به نحو مطلق، حتی آجام زمین‌های دارای مالک خاص یا عام مانند زمین‌های خراجی (--» زمین خراجی) - که ملک عموم مسلمانان است - جزء انفال است، یا تنها آجام زمین هایی که ملک امام علیه السّلام است مانند زمین موات یا بدون مالک نظر بیشتر فقها، قول اول است. 4
آجام با احیا (--» احیاء موات) تملّک می‌شود که تحقّق آن به قطع یا اصلاح درختان و نیز کشیدن آب‌های زیادی و آماده کردن زمین برای بهره برداری است. 5
1 - مصباح الفقیه 14 245.
2 - جواهر الکلام 16 120.
3 - مصباح الفقیه 14 245.
4 - الحدائق الناضرة 12 475 و مستند الشیعة 10 142.
5 - جواهر الکلام 38 72.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 106
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «آجام» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
منابع
- الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة جلد 12 : صفحه (473-474)
- المباحث الفقهیة فی شرح الروضة البهیة جلد 2 : صفحه 258
- الموسوعه الفقهیه المیسره جلد 1 : صفحه 82
- الموسوعه الفقهیه المیسره جلد 5 : صفحه 355
- تذکرة الفقهاء (ط ق) جلد 1 : صفحه 254
- جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 16 : صفحه 116، 119، (120-121)
- سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 29-1 : صفحه 19، (220-221)، 237
- سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 5 : صفحه 54، 107، 129
- شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام جلد 1 : صفحه 137
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه (106-107)
- کتاب السرائرالحاوی لتحریرالفتاوی جلد 1 : صفحه 497
- کشف الغطاءعن مبهمات شریعة الغراء جلد 2 : صفحه 364
- مجمع الفائدة و البرهان جلد 4 : صفحه 334
- مهذب الاحکام جلد 11 : صفحه 491