معیار تعارض

توضیح مفهومی

معیار تعارض : تنافی میان دو دلیل در مرحله جعل و تشریع

معیار تعارض، تنافی میان دو یا چند دلیل در مرحله جعل و تشریع حکم است که سبب تنافی میان مدلول آن دو دلیل می‌گردد، مانند تعارضِ میان: ' حج بر مستطیع حرام است ' و ' حج بر مستطیع واجب است ' که به سبب تضاد میان احکام تکلیفی (وجوب و حرمت) در مرحله جعل، میان آنها تنافی وجود دارد، و یا مانند تعارض میان ' صل ' و ' لاتصل ' که نقیض یک دیگرند.

در تحقق تعارض میان دو دلیل، سه شرط ضروری است:

1. هر یک از دو دلیل شرایط حجیت را داشته باشند؛

2. امکان اجتماع دو دلیل در مرحله جعل و تشریع وجود نداشته باشد، به گونه‌ای که از تشریع هر دو دلیل، اجتماع ضدّین یا نقیضین در نفس الأمر به وجود آید؛

3. اراده استعمالی در هر دو دلیل موجود باشد، زیرا تعارض، در مرحله اراده استعمالی واقع می‌شود.

منابع

1. فوائد الاصول جلد 3 : صفحه (702-704)
2. انوار الاصول جلد 3 : صفحه 573
3. المحکم فی اصول الفقه جلد 6 : صفحه 38
4. شرح اصول فقه جلد 3 : صفحه 412
5. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «معیار تعارض» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

ضابط تعارض، میزان تعارض

وابسته

تعارض ادله

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه معیار تعارض به زیرصفحه معیار تعارض/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• اجود التقریرات جلد 2 : صفحه 233، 502
• المحصول فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 30
• المحصول فی علم الاصول جلد 4 : صفحه 410
• المحکم فی اصول الفقه جلد 6 : صفحه 38
• انوار الاصول جلد 3 : صفحه 573
• حقایق الاصول جلد 2 : صفحه 562
• شرح اصول فقه جلد 3 : صفحه 412
• فوائد الاصول جلد 1 : صفحه 320
• فوائد الاصول جلد 3 : صفحه (702-704)
• فوائد الاصول جلد 4 : صفحه 700
• منتقی الاصول جلد 7 : صفحه 279، 304، 308، 310، 313
• نهایة الافکار جلد 4 جزء -2 : صفحه 127، 170
• نهایة الافکار جلد 4-2 : صفحه 127، 170