عملکردها

مخاطب تنزیلی

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۱۷ مهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۳:۴۲ توسط Hashemi (بحث | مشارکت‌ها) (۱ نسخه واردشده)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

توضیح مفهومی

مخاطب تنزیلی : شیء یا شخصِ فرض شده به عنوان مخاطب حقیقی

مخاطَب تنزیلی، که مقابل مخاطب حقیقی می‌باشد، مخاطبی است که یا در مجلس خطاب حضور ندارد و در آینده به وجود می‌آید، یا در مجلس خطاب حضور دارد، ولی ملتفت نیست ـ غافل است ـ یا این که دارای شعور نیست، مثل کوه یا سنگ که نازل منزله و در حکم مخاطب حقیقی شمرده شده است؛ برای مثال در آیه شریفه: « و قیل یا ارض ابلعی ماءک و یا سماء اقلعی… » [۱] زمین و آسمان مخاطب قرار گرفته‌اند.

در کتاب ' انوار الاصول ' آمده است:

إنّ الوجدان حاکم علی أنّ فی مثل ' یا کوکبا ما کان اقصر عمره ' الذی لیس المخاطب حقیقیا، لعدم کونه حاضرا ملتفتا… [۲].

پانوشت

  1. القرآن الکریم سوره 11 ، آیه 44
  2. انوار الاصول جلد 2 : صفحه 134
  1. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اعم

مخاطَب

وابسته

مخاطب حقیقی

منابع

  • القرآن الکریم سوره 11 ، آیه 44
  • انوار الاصول جلد 2 : صفحه 134