نسخ به اخف
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
نسخ به اخف : نسخ حکمی شرعی با جای گزینی حکمی آسان تر
نسخ به اخف، از اقسام نسخ به بدل و مقابل نسخ به اثقل و نسخ به مساوی بوده و عبارت است از نسخ حکم شرعی به وسیله شارع، همراه با جای گزین نمودن حکمی که آسان تر و راحت تر از حکم منسوخ میباشد، مانند آن که در صدر اسلام هر مسلمانی ملزم بود در مقابل ده نفر جنگ کند، سپس شارع، این حکم را نسخ نمود و تنها مقاتله در مقابل دو نفر را جای گزین آن کرد. [۱]
این نوع از نسخ به اتفاق همه علما جایز بوده و واقع هم شده است، مانند: نسخ حکم حرمت هم بستری با همسر در شبهای ماه رمضان و جای گزینی حکم جواز هم بستری در این شبها، به دلیل آیه مبارکه: «احل لکم لیلة الصیام الرفث الی نساءکم) »2) .
نکته:
حکمت نسخ به اخف، ایجاد احساس راحتی و رضایت بیشتر در مکلف است.
پانوشت
منابع
- اصول الفقه جلد 3 : صفحه 62
- اصول الفقه : صفحه 301
- الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 237
- المستصفی من علم الاصول (به ضمیمه فواتح الرحموت بشرح مسلم الثبوت) : صفحه 120
- الواضح فی اصول الفقه : صفحه 135
- قوانین الاصول جلد 2 : صفحه 98
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاحنامه
مترادفات
از واژه «نسخ به اخف» بجای واژههای زیر استفاده کنید:
اعم
نمایههای موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاحنامه).
برای دسترسی به نمایههای شامل واژه نسخ به اخف به زیرصفحه نسخ به اخف/نمایههای موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اصول السرخسی جلد 2 : صفحه 62
- اصول الفقه جلد 3 : صفحه 62
- اصول الفقه : صفحه 301
- الاحکام فی اصول الأحکام جلد 2 : صفحه 125
- الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 237
- القرآن الکریم سوره 2 ، آیه 187
- المحصول فی علم اصول الفقه جلد 3 : صفحه 378
- المستصفی من علم الاصول (به ضمیمه فواتح الرحموت بشرح مسلم الثبوت) جلد 1 : صفحه 120
- المستصفی من علم الاصول (به ضمیمه فواتح الرحموت بشرح مسلم الثبوت) : صفحه 120
- الواضح فی اصول الفقه : صفحه 135
- قوانین الاصول جلد 2 : صفحه 98