مقدمه صحت
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
مقدمه صحت : مقدمه دخیل در صحت ذی المقدمه
مقدمه صحت، مقدمه‌ای است که در اتصاف ذی المقدمه به صحت نقش دارد، مانند: طهارت که شرط صحت نماز است؛ یعنی نماز صحیح بدون آن محقق نمی‌شود.
در این که مقدمه صحت، در بحث مقدمه واجب داخل است یا نه، اختلاف وجود دارد؛ گروهی از اصولی‌ها، هم چون مرحوم ' صاحب کفایه ' معتقدند مقدمه صحت، به مقدمه وجود برمی گردد و در محل نزاع داخل است، خواه الفاظ عبادات برای صحیح وضع شده باشد یا اعم از آن، زیرا بر فرض که نماز برای خصوص صحیح وضع شده باشد، می‌توان گفت: طهارت، مقدمه وجودی نماز است، گر چه مقدمه صحت آن نیز می‌باشد، زیرا موضوع له نماز، همان نماز صحیح است و طهارت علاوه بر این که شرط صحت آن است، شرط وجود آن نیز می‌باشد. هم چنین است اگر لفظ نماز برای صحیح و فاسد، هر دو، وضع شده باشد، زیرا بحث ما در مقدمه واجب است، و واجب، یعنی آن چه که مورد امر قرار گرفته است، و امر نیز فقط به نماز صحیح تعلق می‌گیرد؛ بنابراین، در این مبنا نیز آن چه که واجب است نماز صحیح می‌باشد و طهارت، هم شرط صحت آن و هم شرط وجود آن است.
در کتاب ' کفایة الاصول ' آمده است:
' لا یخفی رجوع مقدمة الصحة الی مقدمة الوجود و لو علی القول بکون الاسامی موضوعة للاعم ـ ضرورة ان الکلام فی مقدمة الواجب لا فی مقدمة المسمی باحدها… ' [۱] .
مرحوم ' آقا ضیاء ' معتقد است که مقدمه صحت، گاهی به مقدمه وجود (که داخل در محل نزاع است) و گاهی به مقدمه وجوب (که داخل در محل نزاع نیست) برمی گردد. مورد اول، مانند: طهارت برای نماز، که از مقدمات وجود می‌باشد، و مورد دوم، مانند: وقت نسبت به نماز، که پیش از آن وجوبی نیست ونماز پیش از وقت صحیح نمی‌باشد.
پانوشت
منابع
- منهاج الاصول جلد 1 : صفحه (281-282)
- فوائد الاصول جلد 1 : صفحه 271
- نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 271
- مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه : صفحه 213
- الوصول الی کفایة الاصول جلد 2 : صفحه 25
- انوار الاصول جلد 1 : صفحه 358
- آراؤنا فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 132
- اصطلاحات الاصول : صفحه 257
- تقریرات اصول جلد -2 : صفحه 67
- نهایة الاصول : صفحه 158
- جلد 1 : صفحه 417
- فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول : صفحه 339
- تحریرالفصول جلد 2 : صفحه 741
- سیری کامل در اصول فقه جلد 4 : صفحه (539-541)
- ایضاح الکفایة جلد 2 : صفحه 182
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
اعم
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه مقدمه صحت به زیرصفحه مقدمه صحت/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- جلد 1 : صفحه 417
- آراؤنا فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 132
- اصطلاحات الاصول : صفحه 257
- المحصول فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 481
- الوصول الی کفایة الاصول جلد 2 : صفحه 25
- انوار الاصول جلد 1 : صفحه 358
- ایضاح الکفایة جلد 2 : صفحه 182
- بحوث فی الاصول جلد -1 : صفحه 141
- تحریرالفصول جلد 2 : صفحه 741
- تسدید الاصول جلد 1 : صفحه 224
- تقریرات اصول جلد -2 : صفحه 67
- تقریرات اصول : صفحه 67
- حقایق الاصول جلد 1 : صفحه 223
- سیری کامل در اصول فقه جلد 4 : صفحه (539-541)
- فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول : صفحه 339
- فرهنگ معارف اسلامی جلد 4 : صفحه 338
- فوائد الاصول جلد 1 : صفحه 271
- کفایة الاصول : صفحه 117
- مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه : صفحه 213
- محاضرات فی اصول الفقه جلد 2 : صفحه 303
- منتقی الاصول جلد 2 : صفحه 107
- منهاج الاصول جلد 1 : صفحه (281-282)
- نهایة الاصول : صفحه 158
- نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 271