تخییر استمراری ( فقه )

توضیح مفهومی

تخییر استمراری: تخییر، حتّی پس از گزینش.

تخییر استمراری، مقابل تخییر ابتدایی) ر تخییر ابتدایی (عبارت است از ثبوت و استمرار حقّ انتخاب یک طرف برای مکلّف در هر بار و عدم تعیّن آن با یک بار گزینش. بنابر این با گزینش یک طرف و شروع در عمل، عدول از آن و گزینش طرف دیگر، صحیح و جایز خواهد بود. از این عنوان در اصول فقه و نیز ابواب مختلف فقه نظیر اجتهاد و تقلید و صلات سخن رفته است.

اصول فقه

در دوران امر بین دو محذور) وجوب و حرمت (عقل حکم به تخییر می‏کند. چنان‏که در موارد تعارض دو دلیل و عدم امکان جمع بین آنها بنابر قول مشهور شارع حکم به تخییر کرده است. گروهی از اصولیان این تخییر را استمراری دانسته‏اند. 1

فقه:

اجتهاد و تقلید: دو مجتهدی که به لحاظ شرایط مرجعیت تقلید با یکدیگر برابرند، مکلّف در تقلید از هر یک از آنان مخیّر است. تقلید یادشده بنابر نظر گروهی، استمراری است. 2

صلات: در چهار مکان) مکّه، مدینه، کوفه و کربلا (مسافر بین قصر نمازهای چهار رکعتی و اتمام آنها مخیّر است. تخییر یادشده استمراری است و نمازگزاری که به نیّت قصر شروع به نماز کرده می‏تواند از آن عدول کند و نماز را تمام بخواند3) ر اماکن اربع (.

1. فرائد الاصول 189 /2 و 192 - 191؛ کفایة الاصول/ 446؛ اصطلاحات الاصول/ 2 103 - 102. توضیح المسائل) اراکی (/ 521؛ التنقیح) الإجتهاد و التقلید (/ 3 119. العروة الوثقی 165 /2.

منابع

1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 410

اصطلاح‌نامه

اعم

تخییر ( فقه )

وابسته

تخییر ابتدایی ( فقه )

منابع

• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 410