اراده تفهیمی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
اراده تفهیمی : قصد فهماندن معنای لفظ به مخاطب
اراده تفهیمی، مقابل اراده جدی و استعمالی بوده و اراده‌ای است که ظاهر کلام متکلم، هنگامی که قصد فهماندن مطلبی را به غیر دارد، بر آن دلالت می‌کند. این اراده، علاوه بر علم به وضع، به این بستگی دارد که ثابت شود گوینده در مقام تفهیم معنای کلام خود به دیگری نیز هست؛ پس به اراده گوینده در به کارگیری لفظ به قصد فهماندن معنای آن به مخاطب، اراده تفهیمی می‌گویند.
اراده از نظر بعضی از اصولیون، همانند مرحوم ' آخوند خراسانی '، به ' اراده استعمالی و اراده جدی ' تقسیم می‌گردد، اما در نوشته‌های برخی دیگر، همانند مرحوم ' محقق نایینی '، به ' اراده استعمالی، اراده تفهیمی و اراده جدی ' تقسیم گردیده است. بنابر نظر دوم، اراده استعمالی، فقط قصد استعمال لفظ در معنا است؛ ولی در اراده تفهیمی، افزون بر آن، گوینده باید در صدد تفهیم معنا به غیر نیز باشد. ضمن این که اراده جدی، در هر دو مبنا یک تعریف دارد.
منابع
- محاضرات فی اصول الفقه جلد 5 : صفحه 370
- محاضرات فی اصول الفقه جلد 5 : صفحه (168-169)
- اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 446
- اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 448
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اراده تفهیمی به زیرصفحه اراده تفهیمی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.