استیفای حق الله
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
حق مورد استیفاء یا از حقوق خداوند است یا از حقوق مردم و هر یک نیز یا از امور مالی است یا غیر مالی (--' حق) . از این رو، استیفاء بر چهار قسم است:
1. استیفای حق الله غیر مالی:
استیفای حدود: استیفای حدود (اجرای حدود) برای امام علیه السّلام یا منصوب از جانب وی و نیز به قول مشهور، در زمان غیبت برای فقیه جامع الشرایط به عنوان نایب امام جایز است، امّا برای دیگران - جز کسانی که استثنا شده‌اند مانند مولا نسبت به برده و بنا بر قول برخی پدر نسبت به فرزند و شوهر نسبت به همسر - جایز نیست (--' اقامه حدود) . استیفای هر حدّی با کیفیّتی خاص است مانند زنا (--' زنا) که حدّ آن سنگسار کردن یا تازیانه زدن مرد و زن زناکار با کیفیتی خاص است یا دزدی که حدّ آن قطع انگشتان دزد با کیفیّتی خاص است (--' دزدی) .
استیفای حدود در مسجد (--' مسجد) مکروه است 1 و در حرم مکّه در صورت ارتکاب جرم در خارج حرم جایز نیست. 2
استیفای تعزیر: مقدار و نیز کیفیّت تعزیر (--' تعزیر) بستگی به رأی حاکم شرع دارد.
2. استیفای حق الله مالی:
استیفای زکات: به قول منسوب به مشهور، واجب است امام علیه السّلام عاملی برای استیفای زکات منصوب کند.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 472
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «استیفای حق الله» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید: