اعتدال ( فقه )

رده‌ها

(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

▼ اعتدال ( فقه )

◄ اعتدال روز

توضیح مفهومی

اعتدال: حدّ میانه

از آن به مناسبت در باب‌های طهارت، صلات، صید و ذباحه، حدود و قصاص سخن رفته است.

وضو: در وضو، موالات (--' موالات) واجب است و مراد از آن - بنا بر آنچه به مشهور نسبت داده شده - شستن هر عضو پیش از خشک شدن عضو سابق است. ملاک در خشکی، هوای معتدل است. بنا بر این، چنانچه عضو شسته شده پیشین بر اثر شدّت گرما فوری خشک شود، وضو صحیح است. 1

کسی که برای وضو به آب دسترسی ندارد، واجب است در زمین هموار به اندازه بُرد دو تیر و در زمین ناهموار به اندازه بُرد یک تیر - که توسط انسان دارای نیروی معتدل با تیر و کمان معتدل پرتاب می‌گردد - برای یافتن آب جستجو کند. 2

صلات: بر نمازگزار واجب است در حال قیام 3 و نیز پس از ذکر رکوع، به حال اعتدال (انتصاب) بایستد 4 (--' انتصاب) و پس از ذکر سجده نخست، به همان حالت بنشیند. 5 در این حکم، تفاوتی میان فریضه و نافله نیست؛ هر چند برخی متأخّران، ترک اعتدال را در نافله، موجب بطلان ندانسته‌اند. 6

رعایت اعتدال در حال سجده مستحب است 7 (--' سجده) .

________________________________________

563

صید و ذباحه: در این که بیرون آمدن خون به اندازه معتدل از حیوان ذبح شده، از شرایط حلیّت ذبیحه است، اختلاف می‌باشد. 8

حدود: حدّ شلاق در گرما و سرمای شدید اقامه نمی‌شود و باید تا زمان اعتدال هوا - مانند وسط روز در زمستان و دو طرف صبح و عصر در تابستان - به تأخیر اُفتد. بنا بر این، اگر بزهکار بر اثر اجرای حدّ در زمان اعتدال بمیرد، اجرا کننده حدّ ضامن نیست، بر خلاف صورت اجرای آن در زمان غیر معتدل. 9

قصاص: در استحباب یا وجوب تأخیر استیفای حق قصاصِ اعضا از زمان گرما و سرمای شدید در روز تا زمان اعتدال هوا اختلاف است. 10

1 - جواهر الکلام 2 252 و 260.

2 - 5 79.

3 - 9 246 و العروة الوثقی 1 634.

4 - جواهر الکلام 10 88.

5 - 168.

6 - مستند الشیعة 5 202 و جواهر الکلام 10 88.

7 - تذکرة الفقهاء 3 196.

8 - مستند الشیعة 15 418.

9 - جواهر الکلام 41 343 - 344 و المبسوط 7 17.

10 - جواهر الکلام 42 3.

منابع

1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 562

اصطلاح‌نامه

اعم

صفات ( فقه )

اخص

اعتدال روز

وابسته

خروج خون از ذبیحه

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اعتدال ( فقه ) به زیرصفحه اعتدال ( فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 562